پديد آورندگان :
محيسني، عبدالامير نويسنده مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي لرستان، پرديس بروجرد , , كوشكي، محمدحسن نويسنده ,
كليدواژه :
نمونه برداري , كنه تارتن دولكه اي , واحد نمونه برداري , توزيع فضايي , لوبيا
چكيده فارسي :
كنه تارتن دولكه‌اي Tetranychus urticae Koch يكي از مهم ترين آفات لوبيا در اغلب نواحي ايران مي باشد. به منظور استقرار يك برنامه مديريتي مناسب براي اين آفت در مزارع لوبيا، به ساخت يك مدل نمونه برداري نيازمنديم كه شرايط را براي تخمين تراكم جمعيت آفت با سرعت و دقت بالا فراهم نمايد. طي سال هاي 1391-1390، توزيع فضايي و طرح هاي نمونه گيري دنباله اي جهت تخمين جمعيت كنه تارتن دولكه اي T. urticae در مزارع لوبيا معمولي شمال استان لرستان (بروجرد، دورود و ازنا) با استفاده از واحدهاي مختلف نمونه برداري مورد بررسي قرار گرفت. در اين پژوهش با توجه به برازش بهتر داده ها با قانون نمايي تايلور، آماره هاي اين مدل براي هر واحد نمونه، جهت ارايه طرح هاي نمونه برداري دنباله اي شمارشي مورد استفاده قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه مقدار آماره b تايلور براي همه مراحل زندگي كنه تارتن به شكل معني داري بزرگ تر از 1 بود كه نشان دهنده تجمعي بودن توزيع فضايي جمعيت كنه تارتن دولكه اي T.urticae مي باشد. مقايسه آماره b تايلور مربوط به مراحل لارو، پوره و بالغ نشان داد كه از نظر آماري اختلاف معناي-داري بين آن ها وجود نداشت. بنابراين بدون نياز به تفكيك مراحل زندگي كنه تارتن، آماره هاي b و ? براي مجموع مراحل لارو+ پوره + بالغ به صورت مجدد محاسبه شد. نمودار اندازه نمونه در سه سطح خطاي 10، 15 و 25 درصد محاسبه و مورد مقايسه قرار گرفت. همچنين اعتبارسنجي مدل نمونه برداري با دقت ثابت گرين براي هر واحد نمونه برداري، با استفاده از 12 سري از داده هاي مجزا (كه براي محاسيه آماره هاي تايلور استفاده نشده باشند) انجام گرفت. نتايج اعتبارسنجي مدل ها نشان داد كه به منظور دستيابي به سطح دقت 25/0، كه به طور معمول در مديريت تلفيقي آفات قابل قبول است، متوسط تعداد نمونه مورد نياز براي واحدهاي نمونه 2، 4 و 6 برگ به ترتيب 146، 102 و 86 نمونه بود. به عنوان يك نتيجه گيري، مدل نمونه برداري دنباله اي شمارشي با دقت 25/0 براي پايش اين آفت در مزارع لوبياي آبي توصيه مي شود.
چكيده لاتين :
Two spotted spider mite, Tetranychas urticae Koch is one of the most important pests of common bean, Phaseolus vulgaris L. fields in most regions of Iran. To deploy the appropriate management of this pest, in common bean fields, we need to construct a sampling plan that allows estimate population density quickly and accurately. During 2011-2012, spatial distribution and fixed precision sequential sampling plans of T. urticae population were investigated by the use of different sample unit sizes, in common bean fields in north of Lorestan province (Borujerd, Dorud and Azna). Regarding to the fitting of data with Taylorʹs power law, parameters of this method were used to develop the enumerative sequential sampling plans for each sample unit. Results showed that Taylorʹs b was significantly greater than 1, for all the life stages, indicating that T. urticae populations were aggregated. Comparison of Taylorʹs b for larvae, nymphs and adults, showed no significant difference among them. Therefore, Taylorʹs b and ? re-estimated for total number of larvae+nymphs+adults, without separating them. Sample size curves were calculated and compared at 10%, 15% and 25% levels of precision. Also, for each sample unit, Greenʹs fixed precision sequential sampling plans were validated using 12 independent data sets. Validation results of these models showed that to achieve a precision of 0.25, which is generally accepted in IPM programs, it is necessary to take samples with an average sample number (ASN) of 146, 102 and 86 for sample units of 2, 4 and 6, respectively. In conclusion, the developed enumerative sequential sampling plans at precision level of 25% was recommended for monitoring this pest in irrigated common bean fields.
