تأثير سطوح كود نيتروژن و كم‌آبياري بر عملكرد كمي و كيفي چغندرقند

Effects of nitrogen fertilizer and deficit irrigation on quantitative and qualitative traits of sugar beet

با توجه به محدوديت منابع آب در شرايط اقليمي خشك و نيمه‌خشك ايران، كم‌آبياري يكي از راه‌كارهاي استفاده بهينه آب و صرفه‌جويي مصرف آب در بخش كشاورزي است. اين پژوهش به‌منظور تعيين عملكرد گياه چغندرقند تحت تنش آبي و سطوح كود نيتروژني در قالب طرح بلوك‌هاي خردشده بر مبناي بلوك‌هاي كامل تصادفي اجرا گرديد. بلوك‌هاي اصلي شامل: تيمارهاي آبياري معمولي (CI)، كم‌آبياري ناقص ريشه در سه سطح 85 (PRD85)، 75 (PRD75) و 65 درصد (PRD65) و كم‌آبياري تنظيم شده در سه سطح 85 (RDI85)، 75 (RDI75) و 65 درصد (RDI65) نياز آبي گياه و بلوك‌هاي فرعي شامل: دو سطح 100 (f100) و 75 درصد (f75) نياز كودي، بود. مقدار آب آبياري در تيمار CI، 976 ميلي‌متر شد. نتايج نشان داد بين تيمارهاي آبياري به‌لحاظ كليه صفات مورد بررسي اختلاف معني‌داري وجود دارد. تاثير تيمارهاي كودي بر عملكرد ريشه، عيار و عملكرد قند خالص معني‌دار بود. بين تيمارهاي آبياري بيشترين عملكرد ريشه و عملكرد قند خالص به‌ترتيب با 47/7 و 6/8 tonn ha1  به تيمار CI مربوط شد. گرچه اختلاف آن با تيمار PRD85 به‌ترتيب با 45/4 و 6/7ton ha1 7/6 معني‌دار نبود. كمترين اين عملكردها با 1/26 و ton ha1 9/3 به تيمار RDI65 اختصاص داشت. تيمار كودي f100 داراي عملكرد ريشه و عملكرد قند خالص (5/39 و ton ha1 8/5) بيشتري نسبت به تيمار  f75 ( و37/1 و 5/6 ton ha1 ) بود.

Water scarcity in arid and semiarid climate of Iran has made deficit irrigation as a strategy for optimal water use and conservation in agricultural sector. This study aimed at evaluating the effects of waterdeficit stress and N fertilizer levels on sugar beet performance. The study was conducted in split block design based on randomized complete block design arrangement. The row factor consisted of normal irrigation (NI), three partial root drying levels including 85% (PRD85), 75% (PRD75) and 65% (PRD65) and regulated deficit irrigation including 85% (RDI85), 75% (RDI75) and 65% of the crop water requirement (RDI65) and column factor consisted of two N fertilizer levels including 100% (f100) and 75% of fertilizer requirement (f75). The amount of irrigation water in NI treatment was 976 mm. Results showed significant differences among irrigation treatments for all traits. Nitrogen fertilizer treatments had significant effect on root yield, sugar content, and white sugar yield. The highest root yield (47.7 t.ha1) and white sugar yield (6.8 t.ha1) were observed in CI treatment. However, no significant difference was found between CI and PRD85 treatments. The lowest root yield (26.1 t.ha1) and white sugar yield (3.9 t.ha1) was observed in RDI65 treatment. The f100 treatment had higher root yield (39.5 t.ha1) and white sugar yield (5.8 t.ha1) compared with f75 with 37.1 t.ha1 root yield and 5.6 t.ha1 white sugar yield.