واكنش گندم (Triticum aestivum L.) به كاربرد كمپوست مصرف شده قارچ خوراكي در شرايط مختلف رطوبتي

Response of Wheat (Triticum aestivum L.) to Spent Mushroom Compost under Different Moisture Conditions

به منظور بررسي اثر مقادير كمپوست مصرف شده قارچ خوراكي بر عملكرد و اجزاي عملكرد گندم (رقم آذر2) در شرايط مختلف رطوبتي، آزمايشي در گلخانه موسسه تحقيقات كشاورزي ديم كشور در بهار 1389 بر پايه طرح كاملاً تصادفي و به صورت فاكتوريل در چهار تكرار به اجرا در آمد. فاكتورهاي آزمايشي شامل كمپوست مصرف شده قارچ خوراكي در سه سطح صفر، 25 و 50 تن در هكتار و تنش رطوبتي نيز در سه سطح شامل رطوبت معادل 3/0- بار (ظرفيت مزرعه‏اي)، 5- بار (تنش ملايم) و 10- بار (تنش شديد رطوبتي) بود. در اين پژوهش برخي از صفات موفولوژيك، عملكرد و اجزاي عملكرد گندم اندازه گيري گرديد. نتايج حاكي از اثر منفي (01/0p < ) تنش رطوبتي بر تمامي صفات اندازه گيري شده به جز تعداد سنبلچه در سنبله و تراكم سنبلچه بود. كاربرد كمپوست نيز بر همه صفات به جز وزن هزار دانه و تراكم سنبلچه اثر مثبت (01/0p < ) داشت ولي تراكم سنبلچه را كاهش داد. برهمكنش كمپوست و رطوبت نيز در طول اكستروژن، ارتفاع بوته و اكثر صفات مربوط به عملكرد معني دار بوده و در تمامي سطوح رطوبتي استفاده از كمپوست صفات مذكور را افزايش داد. بر اساس يافته ها، در هر سه سطح رطوبتي بيشترين افزايش مربوط به تيمار كمپوست 50 تن و به ترتيب در صفات تعداد دانه در بوته (4 تا 7/5 برابر)، عملكرد دانه (2/3 تا 6/3 برابر) و عملكرد بيولوژيك (9/2 تا 3/3 برابر) بود. بنابراين به نظر مي رسد در شرايط مختلف رطوبتي، كمپوست مصرف شده قارچ خوراكي مي تواند گزينه مناسبي جهت استفاده به عنوان كود آلي باشد.

The effect of spent mushroom compost (SMC) on yield and yield components of wheat (cv. Azar2) under different moisture conditions was evaluated in pot experiment at Dry-land Agricultural Research Institute in 2010. Experiment arrangement was factorial based on complete randomized design with four replications. Treatments were SMC at three levels (0, 25 and 50 Mg.ha-1) and water deficit stress at three levels (-0.3 or field capacity, -5 and -10 bar). Some morphological, yield and yield components of wheat were determined. Results indicated that water stress had a negative and significant (P < 0.01) on all measured parameters except spikelet number and density. SMC application had a positive effect on all measured parameters whereas reduced wheat spikelet density. There was a significant interaction between SMC and water stress in terms of extrusion length, plant height and most of yield attributes. At each given water stress levels, application of SMC significantly improved the mentioned traits. According to the results, in all moisture levels, the maximum increase was observed in 50 Mg.ha-1 of SMC application for grain number per plant (4 to 5.7 fold) followed by grain yield (3.2 to 3.6 fold) and biological yield (2.9 to 3.3 fold). Therefore, it seems that in different water levels, SMC could be considered as a suitable candidate to apply for organic fertilizer.