استقرار آموزشي مكتب نياوران؛ تاريخچه ايجاد نهادهاي دولتيِ آموزش مديريت و اقتصاد بازار آزاد

Educational Establishment of Niavaran School Formation history of governmental educational institutions in free market economy and management

مكتب نياوران نامي است كه به گروهي منسجم از اقتصاددانان ايراني معتقد به سياست‌هاي اقتصاد آزاد داده شده است كه در دو دهه ابتدايي بعد از انقلاب با حضور در سازمان برنامه و بودجه، مسئوليت تنظيم برنامه‌هاي اول تا سوم توسعه كشور را بر عهده داشته‌ و سياست‌هاي تعديل ساختاري و خصوصي‌سازي را براي اقتصاد ايران تجويز كرده‌اند؛ سياست‌هايي كه منشا بسياري از مسائل و تحولات اجتماعي دوران بعد از انقلاب بوده است. با آغاز به كار دولت يازدهم، آنان نيز به عرصه سياست‌گذاري بازگشته‌اند و علاوه بر مداخله در سياست‌هاي اقتصادي روزمره دولت، تنظيم برنامه ششم توسعه كشور را بر عهده دارند. هدف از اين مقاله نگاهي به تاريخچه نهادهاي آموزشي‌اي است كه به‌دست اين گروه و در جهت تقويت گفتمان اقتصاد آزاد در فضاي علمي و سياستي ايران ايجاد شده است. بدين منظور، از اسناد مربوط به تاسيس رشته‌هاي دانشگاهي و مصاحبه‌هاي چهره‌هاي شاخص مكتب نياوران استفاده شده است. تلاش مي‌شود تصويري كلي از نحوه تاسيس نهادهاي آموزشي مكتب نياوران و تربيت سه نسل از متخصصانِ مديريت و اقتصادِ معتقد به سياست‌هاي آزادسازي ارائه شود و با نگاهي به بهره‌گيري موسسان از منابع، امكانات و ارتباطات با دولتمردان براي ايجاد نهادهاي مذكور از يك سو و تدوين شيوه‌‌هايي براي گزينش دانشجويان خاص از سوي ديگر، به شرايط شكل‌گيري اين نهادها پرتوي افكند.

Niavaran School is a name which has been ascribed to a coherent group of economists advocating Free Market Economy. In first two decades following the Islamic revolution of Iran, this group of economists joined Plan and Budget Organization and took responsibility to write the first three development plans. They prescribed privatization and structural reform policies which have been the origin of many social issues and changes after the revolution. By the beginning of the eleventh government, they came back to policymaking arena and, in addition to intervening in government’s daily economic policies, took the responsibility of writing the sixth development plan. This paper aims to investigate the history of educational institutions which were established by this group to reinforce the discourse of free market economy in Iranian academic and political spheres. For this purpose, it studies documents and interviews with prominent figures of Niavaran School regarding the formation of academic majors. So, it seeks to provide an overview of how educational institutions of this school were established and raised three generations of proliberalization experts in management and economics. It finally sheds light on conditions of the formation of these institutions by looking at sources, facilities and relations with politicians at power which founders took benefit of and also methods of selecting specific students.