بررسي چيستي و امكان نظام فلسفي شهودي با تحليل مؤلفه‌هاي آن

An Assessment of Nature and Possibility of Intuitive Philosophical System

از بهترين‌ راه‌هاي شناسايي چيستي و به دنبال آن، بررسي امكان تحقق هر نظام علمي، شناخت و تحليل اصول ساختاري و مؤلفه‌هاي اساسي تشكيل‌دهنده آن و نيز درك چگونگي پيوند اين مؤلفه‌ها در نظام علمي مذكور است. در نوشتار حاضر نيز برآنيم تا با تحليل دو مؤلفه اساسي نظام فلسفي شهودي يعني نظام فلسفي و شهود و نيز بررسي چگونگي پيوند اين دو در اين نظام، به شناختي از هويت فلسفه شهودي و به تبع، امكان تحقق آن دست يابيم. در جهت تأمين هدف مذكور، ابتدا با تحليل مؤلفه‌هاي هر نظام فلسفي يعني موضوع، روش و غايت و نيز بررسي چيستي شهود و جنبه معرفت‌بخشي آن روشن مي‌شود كه مراد از هويت فلسفي در اين نظام، فلسفه به معناي خاص يعني هستي‌شناسي يقيني عقلاني و مراد از شهود، روش شهود قلبي در اصطلاح عرفاني است. سپس، با بيان نحوه ارتباط عقل فلسفي با شهود عرفاني در فلسفه شهودي و همچنين، شرح چرايي تعامل اين دو ابزار معرفتي در يك نظام هستي‌شناختي، علاوه برتبيين چيستي نظام فلسفي شهودي و امكان تحقق آن، روشن مي‌گردد، تحقق اين نظام، نه فقط تناقض و امر محالي را در پي ندارد، بلكه مي‌توان با بهره از نقاط قوّت عقل و شهود، در ايجاد يك نظام معرفتي و نيز جبران نقاط ضعف آن دو در پرتو يكديگر، نهايت هدف و كمال يك نظام علمي هستي‌شناختي منسجم و كارآمد را برآورده ساخت.

One of the best ways for learning about the nature of a scientific system and the possibility of its actualization is to know about its structural principles, basic components and the way these components are related to each other. The present article tries to learn about intuitive philosophical system and the possibility of its actualization through assessing its two components (philosophical system and intuition) and their relation towards each other. By analyzing the components of philosophical system (which include its subject-matter, method and goal) and the nature of intuition and its epistemological aspects it becomes clear that here philosophy is used in a narrow sense that includes only ontology based on rational certainty and intuition is used to indicate spiritual intuition used in mysticism. The explanation of the relation between philosophical reason and mystical intuition in intuitive philosophy and the explication of the fact why these two epistemic tools interact in this ontological system tell us about the nature and possibility of intuitive philosophy and that its realization does not imply any contradiction. Instead, by relying on the bright sides of reason and intuition and by omitting the dark aspects of each one of them by the other, one can reach a perfect coherent epistemological and ontological system.