تبيين حكمي از نصوص ديني در خداشناسي حكيم طهران

Wisdom based explanation of religious texts in Zinooziz theism

آميختگي دقت‌هاي عقلي و برهانيِ حكماي اسلامي با تدبرها و تعمق‌هاي فراوان در متون آيات و روايات، بر هر پژوهنده آثار آن انديشوران، امري آشكار و انكار ناشدني است. ليكن چه‌بسا چشم‌پوشي از اين امر و توجه محض به ديدگاه‌هاي عقلي حكماء ـ در بيشتر محافل و آثار علمي ـ سبب غفلت و گاه انكار اين التفات به معارف رباني و متون وحياني شده باشد. مدرس طهراني از صاحب‌نظران و حكيماني است كه در مباحث حكمي خود، فراوان در فحواي متون ديني غور كرده است. وي با تتبعي ژرف و تأملي عميق در مدلول آيات الهي و اخبار اهل‌بيت:، مباني و آراي فلسفي خود را در راستاي آنها سامان داده و گاه در شرح و تبيين آنها به بدايعي تحسين‌آفرين دست يافته كه در انديشه‌هاي پيش از او يافت نمي‌شود. اين بلندنظري در سرتاسر آثار او و در همه مباحث و مسائل هستي‌شناختي، انسان‌شناختي، الهياتي و مانند آن قابل مشاهده و دقت است. آنچه در اين نوشتار بيان خواهد شد، بررسي رابطه متن ديني و ديدگاه خداشناسي حكيم طهراني در اصلي‌ترين محورهاي مباحث اين باب، بر اساس شرح و تطبيق نصوص ديني است.

The fact that the intellectual precisions of Muslim philosophers are always coupled with immense contemplations about the Quranic verses and traditions is something no researcher doubts about. Ignoring this fact and focusing only on their intellectual contributions (as is done in most academic centers and works), may however lead to the negligence or even denial of the attention they paid to revealed texts. Zinoozi is among the philosophers who have paid much attention to the implications of religious texts in their philosophical discussions. He has made profound investigations and deep contemplations about the Quranic verses and traditions. He has made his philosophical principles and opinions consistent with religious texts. He has sometimes explained the religious texts in an unprecedented way. This is visible throughout his works and discussions including his ontology, anthropology, and theology. This article studies the relation between religious texts and Zinoozis theistic opinions on main issues.