آريوس و آريانيسم در سنت مسيحي: زمينه‌ها، پيامدها

Arius and Arianism in the Christianity: Grounds and Consequences

ظهور پديده‌اي به‌نام «شوراهاي كليسايي» در تاريخ مسيحيت، تماماً يا عمدتاً به‌منظور مقابله با بدعت‌ها و ايجاد وحدتي نسبي در پيكرۀ جوان جامعۀ مسيحي بوده است؛ به‌ويژه آنكه در سده‌هاي اوليۀ ميلادي، مجموعۀ متنوعي از اقوام و به‌تناسب آن، مجموعه‌اي از گرايش‌ها و فرقه‌هاي ديني و شبه‌ديني وجود داشته‌اند. مطالعه و تحليل زمينه‌ها و اسباب شكل‌گيري نخستين شوراي كليسايي در تاريخ مسيحيت ـ موسوم به شوراي نيقيه ـ از مهم‌ترين ابواب و مقاطع تاريخ و الهيات مسيحي به‌شمار مي رود؛ شورايي كه هم ناظر به حل منازعات و مناقشات پايه در اعتقادات مسيحي بود و هم خود زمينۀ تكوين تحولات بعدي در اين سنت را رقم زد. به‌منظور حفظ وحدت ديني و سياسي امپراتوري روم شرقي در سدۀ چهارم، هرچند اعلام موضع در خصوص آرا و عقايد آريوس (256 - 336م) و اعلام بدعت‌آميز بودن عقايد وي، تنها يكي از مقاصد شوراي نيقيه به‌حساب مي‌آمد، در عين حال مهم‌ترين آنها نيز محسوب مي‌شد، به‌گونه‌اي كه پس از انتشار «اعتقادنامۀ آتاناسيوس» و موضع‌گيري صريح شورا عليه آريوس، جنبش موسوم به «آريانيسم» به‌مثابۀ رخداد مهمي در تاريخ مسيحيت آثار و تبعات خود را بر جاي گذاشت. در اين مقاله، ضمن بررسي عقايد آريوس به‌ويژه بر محور چيستي و ماهيت شخص دوم تثليث واكنش ديگر جريان‌هاي نافذ آن دوره به‌ويژه ديدگاه رسمي كليساي ارتدوكس شرق را تحليل و ضمن آن تحولات پيراموني و بعدي اين جريان را نيز بازگو خواهيم كرد.

The appearance of religious Phenomena namely "The Synods" in the history of Christianity ,have been frequently  in order to opposition to innovations and creation of relative unity in the young statue of Christian society. Especially that the Christian primal centuries experiments various assortment of nations and according to it, assortment of attitudes and communicators and religious and sub religious sects. Research and analyze of the bases and the causes of shape the first synod in Christian history – namely “The Council of Nicaea” – contemplates as the greatest modes and segments of the Christian history and theology.  The Council of Nicaea both intendant to resolve of the basis debates in Christian believes and developments the ground of genesis of afterward mutations. Although in order to protection of religious and political unity of The East Rome Caesarean in fourth century, opine about ideas of Arius (256336) and predication of innovatory of his ideas was only one of the purposes of The Council of Nicaea, but yet it was also the greatest, as after publication of the  Declaration of Athanasius and clear attachment of council against Arius .The Arianism movement as important occurrence in Christian history effect on it. In this paper, whilst we analysis the ideas of Arius especially his ideas about the essence of Trinity¢s second person, also will research concerning of reaction of other sects in that age especially formality viewpoint of the East Orthodox Church and ingeminate it¢s  peripheral circumestances.