پديد آورندگان :
مظهري، نازي نويسنده دانشكده علوم پايه,گروه زمين شناسي,دانشگاه فردوسي مشهد,مشهد,ايران , , ملك زاده شفارودي، آزاده نويسنده دانشكده علوم پايه,گروه زمين شناسي,دانشگاه فردوسي مشهد,مشهد,ايران , , قادري، مجيد نويسنده دانشكده علوم پايه,گروه زمين شناسي,دانشگاه تربيت مدرس,تهران,ايران ,
كليدواژه :
سنجدك I , تجزيه ريزكاوالكتروني , اسكارن آهن , معدن سنگان خواف , كمربندخواف- كاشمر-بردسكن
چكيده فارسي :
منطقه اكتشافي سنجدكI، از آنوماليهاي خاوري مجموعه كانسار‌هاي سنگ‌آهن سنگان است. زمين‌شناسي اين منطقه شامل ماسه‌سنگ‌ها و شيل‌هاي ژوراسيك، واحدهاي اسكارني و توده نيمه‌ژرف ترشيري با تركيب بيوتيت سينوگرانيت و بيوتيت مونزونيت است. به‌دليل دگرساني شديد در توده بيوتيت مونزونيت پورفيري، مطالعات ژئوشيميايي روي توده بيوتيت سينوگرانيت متمركز شده است. اين توده گرانولار داراي فلدسپار قليايي، پلاژيوكلاز، كوارتز،ب يوتيت وكاني‌هاي فرعي زيركن، اسفن،آپاتيت و مگنتيت بوده و دگرساني ضعيف سريسيتي، آرژيليك، و كمتر سيليسي در اين توده ديده مي‌شود. توده بيوتيت سينوگرانيت، غني از سيليس (7/68 تا 2/77 درصدوزني) و پرآلومينوس بوده و از تبلور تفريقي يك ماگماي گرانيتيI و فقيرازP (ميانگين P2O5 1/0 درصد وزني) منشأ گرفته‌است. اين‌توده متعلق به گرانيتوييدهاي نوعI و اكسيدان است. مقاديرREE نشان‌دهنده بي‌هنجاري منفيEu، غني‌شدگي ملايم از LREE، الگوي مثبت تا نزديك به مسطح از HREE و بي‌هنجاري منفيBa،Sr،La،Ce،Ti و Eu است. همچنين بر پايه مقادير Rb،Nb،Yb، Hfو Ta موقعيت زمينساختي نمونه‌ها در محدوده پهنه فرورانش و پس از برخورد قرار مي‌گيرد. مهم‌ترين رخداد در منطقه اكتشافي سنجدكI نفوذ سيالهاي آهن‌دار در سنگ‌هاي كربناته، تبلور دوباره آنها، اسكارن‌زايي (پيشرونده و پسرونده) و نهشته شدن كانسار آهن است كه با حضور كاني‌هاي كالك‌سيليكاتي توجيه مي‌شود. اسكارن‌هاي منطقه بر پايه فراواني كاني‌هاي كالك‌سيليكاتي و نوع آنها به 4 پهنه گارنتاسكارن، فلوگوپيت‌اسكارن، اپيدوت‌اسكارن و آمفيبول اسكارن تفكيك شده‌اند. تركيب گارنت ها بر پايه تجزيه ريزكاوالكتروني،آندراديت- گروسولار(An 100-42.6 Gr 0-55.32Sps0-1.39) و پيروكسن‌ها از نوع ديوپسيدي- هدنبرگيتي(Di 63-92 Hd4-35 Jo 0.5-3.9) است. كانيسازي در اين منطقه به‌صورت توده‌اي و چينه‌سان در سنگ‌هاي آهكي دولوميتي صورت گرفته وكانه اصلي مگنتيت است كه با مقاديري پيريت، مالاكيت و اكسيدهاي ثانويه آهن همراهي مي‌شود. عيار آهن نيز 7/91 درصد است و مقدار گوگرد به 03/0 درصد مي‌رسد. آنومالي سنجدكI در امتداد خاوري كانسار دردوي (در بخش مركزي معدن سنگان) قرارمي‌گيرد و شباهت‌هاي ژئوشيميايي توده‌هاي نفوذي، شيمي كاني‌هاي اسكارن و تركيب پيروكسن‌ها و گارنت‌ها در اين منطقه نشان مي‌دهد كه آنومالي سنجدكI، ادامه كانسار دردوي بوده كه توسط گسل اصلي با روند جنوب‌خاور- شمال‌باختراز آن جدا شده است.
