تأثير حذف يارانه حامل‌هاي انرژي بر هزينه توليد و قيمت تمام‌ شده محصول پنبه (مطالعه موردي استان گلستان)

Effects of energy subsidies on production costs and finished price of cotton crop (Case study: Golestan Province)

اهميت استفاده ازگياه پنبه درمصارف غذايي، دارويي ‌‌و صنعتي‌ منحصر به فرد مي‌باشد و به‌‌دليل‌ ارزآوري قابل توجه‌ و خاصيت درآمدزايي، اشتغالزايي و برخورداري از مزيت نسبي به‌عنوان يك گياه استراتژيك و مهم در اقتصاد ملي‌ تلقي مي‌شود. از آنجا كه سياست‌هاي حاكم بر بازرگاني و قيمتگذاري اين محصول در دو دهه اخير نسبت به ديگر محصولات منطقه، بر توليد، سطح زيركشت و صادرات آن بيشتر تأثيرگذار بوده است. مطالعه حاضر با هدف تعيين هزينه توليد محصول پنبه، سهم هزينه نهاده‌هاي كشاورزي و حامل‌هاي انرژي و قيمت تمام‌شده محصول پنبه، در اثر اجراي سياست حذف يارانه حامل‌هاي انرژي، بر محصول استراتژيك پنبه استان گلستان صورت گرفته است. داده‌هاي موردنياز به‌صورت مقطعي و از بانك هزينه توليد محصولات كشاورزي و تكميل 20 پرسشنامه توسط صاحبنظران و كارشناسان با استفاده از رهيافت دلفي گردآوري شد. سپس، هزينه توليد محصول پنبه، هزينه نهاده‌هاي كشاورزي، و قيمت تمام‌شده محصول پنبه با استفاده از تكنيك حسابداري صنعتي تعديل‎يافته در قالب سه سناريوي «قبل از اجراي سياست» (قيمت گازوييل 165 ريالي و برق 20 ريالي)، «حين اجراي سياست» ( شرايط فعلي با قيمت گازوييل 1500، 3500 ريالي و برق 140 ريالي) و «پس از اجراي سياست» (قيمت تمام‌شده حامل‌هاي انرژي، قيمت گازوييل 7900 ريالي و برق 550 ريالي) تعديل يارانه محاسبه گرديد. نتايج تحقيق نشان مي‌دهد كه هزينه توليد محصول پنبه در اثر افزايش قيمت گازوييل در حين اجراي سياست (1 و 2 ) و پس از اجراي سياست به‌ترتيب 5، 12 و 23 درصد و افزايش قيمت برق، هزينه توليد محصول پنبه درحين اجراي سياست 42 درصد و بعد از اجراي سياست به 185 درصد افزايش مي‌يابد. لذا در اثر اجراي سياست قيمت تمام‌شده محصول پنبه از 7130 به رقم 8190 ريال (حذف كامل يارانه گازوييل) و 13200 ريال (حذف كامل يارانه برق) افزايش نشان داد. بنابراين پيشنهاد مي‌شود حذف يارانه‌ها تدريجي و بااحتياط انجام شود.

The cotton is unique plant in terms importance of food, medicine and industrial uses. Because of the considerable exchange technology and property income, employment and relative advantage of cotton, it is considered as a strategic and important crop to the national economy. During past two decades, trade and pricing policies on production, cultivated area and export of cotton has been more effective than any other regional crops. This study was carried out to determine the effects of removing energy subsidies policy on costs of cotton and its production, contribution of agricultural inputs costs and energy carriers and final price of the cotton in Golestan province. During a timescaled, data was collected from production cost database of agricultural products and 20 questionnaires completed by scholars and experts using the Delphi approach. The costs of production, agricultural inputs, and final price of cotton were calculated by using modified industrial cost accounting techniques into three adjusting subsidies scenario quot before policy accomplishmentquot (, price of gasoline and electricity in 165 and 20 Rials, respectively), quot during the policy accomplishment quot (the current situation with the price of gasoline in 1500, 3500 and electricity in 140 Rials) andquot after policy implementation quot (final price of energy carriers, the price of gasoline and electricity in 550 7900 Rials, respectively. The results showed that the cost of cotton production was increased during (12) and after implementation of the policy as 5, 12 and 23 percent, respectively, due to increasing gasoline. In terms increasing electricity price, cotton production was increased during and after implementation of the policy as 42 and 185 percent, respectively. Therefore, causing implementation of the policy, final price of cotton production will be increased from 7130 to 8190 Rials (complete removal of gasoline subsidies) and 13200 Rials (complete removal of electricity subsidies). Thus, it is recommended that removal of subsidies was done as gradually and warily program.