اثر منطقه توليد، تصفيه‌ وش و كرك‌گيري بر جوانه‌زني و بنيه گياهچه پنبه رقم ساحل

Effect of production region, ginning and delinting on Sahel cotton (Gossypium hirsutum L.) cultivar seed germination and seedling vigor

ارزيابي اثر منطقه توليد، تصفيه و كرك‎گيري بر جوانه‎زني و بنيه بذر پنبه رقم ساحل استان گلستان، در تحقيقي به‌صورت فاكتوريل بر پايه طرح كاملاً تصادفي با 4 تكرار انجام شد. تيمارها تصفيه وش مناطق غرب و شرق استان با جين 8 و 16 اره، غلتكي و با دست و كرك‎گيري با اسيد سولفوريك و عدم كرك‎گيري بودند. با آزمون جوانه‎زني استاندارد تعداد گياهچه‎هاي عادي، متوسط زمان جوانه‎زني، طول و وزن خشك گياهچه تعيين و هدايت الكتريكي بذرها اندازه‎گيري شد. اثر متقابل منطقه توليد بذر × روش‌هاي تصفيه × كرك‎گيري بر صفات معني‎دار بود. بالاترين و كمترين تعداد گياهچه عادي به ترتيب مربوط به بذرهاي تصفيه شده با جين غلتكي و كرك‎گيري نشده و بذرهاي تصفيه شده با جين 16 اره و كرك‎گيري شده شرق استان بودند. همچنين بذرهاي شرق استان تصفيه شده با جين 16 اره و كرك‎گيري نشده و بذرهاي غرب استان، تصفيه شده با جين غلطكي و كرك‎گيري شده به ترتيب داراي بيشترين و كمترين متوسط زمان جوانه‎زني بودند. بذرهاي كرك‎گيري نشده و شده غرب و شرق استان، تصفيه شده با جين غلطكي و جين 8 و 16 اره، به‌ترتيب بيشترين و كمترين طول گياهچه را داشتند. بيشترين و كمترين وزن خشك گياهچه به‌ترتيب به بذرهاي شرق استان تصفيه شده با دست و جين غلطكي و كرك‎گيري شده و نشده بذرهاي تصفيه شده با جين 8 و 16 اره و كرك‎گيري نشده اين منطقه تعلق داشت. بذرهاي غرب استان تصفيه شده با جين 8 اره و كرك‎گيري نشده و بذرهاي تصفيه شده با دست و كرك‎گيري شده اين منطقه به ترتيب داراي بيشترين و كمترين هدايت‌الكتريكي بودند. براساس نتايج، تصفيه رقم ساحل؛ خصوصاً توليد غرب استان، با جين غلتكي توصيه مي گردد تا خسارت مكانيكي پوسته بذر و اثر نامطلوب كرك‎گيري با اسيد بر جوانه‎زني و بنيه بذر كاهش يابد.

Study of production region, ginning and delinting effects  on cotton seed germination and vigor, in Sahel variety was conducted as factorial based on completely randomized design by 4 replications. Treatments were included ginning of cottonseed in west and east area of Golestan by hand, roller, 8 and 16 saw gin and also delinting by Solphoric acid and no delinting. By standard germination test, numbers of normal seedlings, mean germination time, seedling length and dry weight were determined and electrical conductivity of seeds was measured. The interaction effect of Seed production region× ginning methods×delinting was significant on studied traits. The highest and lowest of normal seedlings numbers were related to Seeds of east region ginned by roller, no delinted seeds and 16 saw gin, delinted seeds, respectively. East seeds of Golestan which ginned by 16 saw and no delinting and west of Golestan, ginned by roller gin and delinting had the highest and lowest mean germination time, respectively. Delinted and no delinted seeds in east and west of Golestan province and ginned by roller, 8 and 16 saw gin had the highest and lowest of seedling length, repectively. Seeds of east province which ginned by hand, roller gin and delinted and no delinted seeds which ginned by 8 and 16 saw gin had the highest and the lowest seedling dry weight. The lowest and the highest of electro conductivity were related to ginned seeds of west region by 8 saw gin, no delinting and ginned by hand and delinting, respectively. Based on results, Sahel cultivar seed ginning, especially produced in west of province by roller gin could be recommended for reduction of  seed coat mechanical injury and destructive effects of delinting by acid on germination and seed vigor.