اثر اسيد هيوميك بر برخي ويژگي‌هاي زراعي در ارقام مختلف يونجه (Medicago sativa L)

Effect of Humic Acid on some Agronomic Characters of some Varieties of Alfalfa (Medicago sativa L.)

تاثير سطوح مختلف اسيد هيوميك بر ويژگي‌هاي زراعي ارقام مختلف يونجه با اجراي آزمايشي مزرعه‌اي در دو چين بصورت فاكتوريل اسپليت پلات در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار بررسي شد. در اين آزمايش پنج رقم يونجه (يزدي، همداني، بغدادي، بمي و رنجر) و سه سطح اسيد هيوميك (شاهد، پنج و ١٠ ليتر در هكتار) به‌عنوان فاكتور اصلي و چين به عنوان فاكتور فرعي در نظر گرفته شدند. نتايج نشان داد كه به جز صفت ارتفاع بوته بقيه صفات شامل عملكرد علوفه خشك، وزن خشك تك بوته، وزن خشك ريشه و شاخساره تك بوته، تعداد برگ و قطر ساقه تحت تاثير اثر متقابل سه‌جانبه چين × رقم × اسيد قرار گرفتند. صفت ارتفاع بوته تحت تاثير اثر متقابل دوجانبه رقم × اسيد و چين × رقم واقع شد. در مجموع هر دو چين ارقام يونجه يزدي و بمي حايز بيشترين و رقم رنجر حايز كمترين مقدار صفات اندازه‌گيري شده شدند. همچنين در بين تيمارهاي اسيد هيوميك، تيمار 10 ليتر در هكتار نسبت به تيمار شاهد و پنج ليتر در هكتار اسيد بيشترين مقدار صفات را در ارقام يونجه داشت. در مجموع ارقام يونجه بمي، رنجر و يزدي با كاربرد 10 ليتر در هكتار اسيد هيوميك به ترتيب بيشترين عملكرد علوفه خشك را در شرايط آزمايش داشتند.

To evaluate the effect of humic acid on some cultural characters of some alfalfa varieties, a field experiment was conducted as factorial split plot based on RCBD design with three replications in 2014. In this experiment, 5 varieties of alfalfa (Yazdi, Hamedani, Baghdadi, Bami and Ranger) and three levels of humic acid (5 and 10 lha1 and without humic acid, as control) were considered as the first factor and harvest time was as the second factor. Result indicated that except plant height, other characteristics such as dry weight yield, dry weight per plant, root and shoot dry weight per plant, number of leaves and stem diameter were affected by triple interaction effect of harvest time×variety×humic acid. Plant height was affected by double interaction effect of variety×humic acid and also harvest time×variety. Yazdi and Bami had the highest and Ranger had the least values of traits under study in two cuttings, respectively. Also in the between of humic acid treatments, 10 lha1 treatment produced highest traits measured as compared to control and 5 lha1 treatment. Bami, Ranger and Yazdi varieties with 10 lha1of humic acid in two cuttings produced the highest dry weight yield (3.64, 3.55 and 3.26 t.ha1 respectively) in this experiment.