حوزه تمدني ايران، جهاني‌شدن و آينده سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران در اين منطقه

Iranian Civilization Sphere, Globalization and Future Foreign Policy of the Islamic Republic of Iran in This Region

علاوه بر ايراني كه امروز در مرزهاي سياسي محصور شده است، ايراني ديگر داريم با ماهيت فرهنگي كه به عنوان حوزه اي تمدني، چند برابر سرزمين فعلي ايران را دربرمي گيرد و كشورهايي مانند افغانستان و تاجيكستان را به طور كامل و بخش هايي از پاكستان، هند، كشورهاي آسياي ميانه و قفقاز، عراق و سرزمين هايي را كه اكراد در آن زندگي مي كنند نيز شامل مي شود كه اين خود، عظمت حوزه تمدني ايران را نشان مي دهد؛ اين حوزه تمدني، اينك به لطف فرصت هاي پيش آمده در بستر جهاني شدن و نيز تحولاتي كه در منطقه به وقوع پيوسته، شرايطي را مهيامي بيند تا خود را احياكرده، با برقراري ارتباطي تنگاتنگ ميان نواحي مختلف اين حوزه، يكپارچگي فرهنگي ايجادكند؛ پرداختن به اين موضوع كه ايران با وجود چنين ظرفيتي چگونه بايد براي بهره برداري حداكثري از فرصت هاي پيش آمده سياست خارجي آينده اش را در قبال حوزه تمدني خود سامان دهد؟، پرسش اصلي اين تحقيق را تشكيل داده است. در اين پژوهش با تأكيد بر فرصت تكثر قوميتي موجود در جامعه ايراني و حضور دنباله اين قوميت ها در حوزه تمدني ايران كه در كشورهاي پيراموني واقع شده اند، به اين وضعيت به عنوان عاملي مثبت براي اتخاذ راهبردهاي مناسب در جهت گسترش منافع ملي ايران در حوزه تمدني خود نگريسته شده كه مي توان درراستاي ارتقاي جايگاه ايران از آن بهره برداري كرد؛ در همين راستا، پژوهش حاضر، ضمن تأكيد بر لزوم بازبيني در سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران در قبال حوزه تمدني خود (به ويژه با توجه به تحول هاي صورت گرفته در منطقه)، راهكارهايي مناسب درخصوص نحوه بهره گيري صحيح و مدبرانه از اين ظرفيت را در قالب دكترين هسته پيرامون ارائه داده است.

Besides what is known as Iran, which is confined to its political borders today, there is another Iran with cultural nature which, as a civilizational sphere, encompasses an area several folds that of today's Iran, including such countries as Afghanistan and Tajikistan, as well as parts of Pakistan, India, Central Asian and Caucasian countries and Iraq and also territories where the Kurds live, underlining the splendor of the civilizational sphere of Iran. Thanks to the opportunities created in the context of globalization as well as the developments unfolding in the region, the grounds is prepared for the revival of this sphere through establishing close relations between different parts of this sphere to create cultural integrity. The main question of the present paper is: Given the existing potentials, how shouldIranformulate its future foreign policy to be able to make maximum use of the said opportunities? The contention of the present paper is that ethnic multiplicity in Iranian society and the existence of their extensions in the Iranian civilizational sphere is an opportunity and hence it is a positive factor for adopting suitable strategies to expandIran's national interests in the said sphere which can promoteIran's status. Some suggestions have been made in the end, which include: it is necessary to reviewIran's foreign policy towards its civilizational sphere. Also some other suggestions have been given for the deliberate utilization of this capacity within the framework of centerperiphery doctrine..