مطالعۀ تطبيقي آزمون‌پذيري نظريۀ انقلاب هانتينگتون با انقلاب در ايران و مصر

Comparative Analysis for Testability of Huntington’s Theory on Revolution to Iran and Egypt Revolutions

مقايسۀ شباهت‌ها و تفاوت‌هاي انقلاب اسلامي ايران و تحولات سياسي سال 2011 مصر، به‌عنوان دو كشور اسلامي، از موضوعات مهم و نيازمند پژوهش است. يكي از موضوعاتي كه در مطالعۀ تطبيقي اين دو انقلاب نيازمند توجه است، انطباق‌پذيري نظريه‌هاي انقلاب غربي درخصوص انقلاب در اين دو كشور اسلامي است. نظريۀ «انقلاب هانتينگتون» كه به‌عنوان يكي از نظريه‌هاي متأخر در علل رويداد انقلاب‌ها ارائه گرديده، از سوي برخي پژوهشگران با انقلاب اسلامي ايران مورد ارزيابي قرار گرفته و همچنان محل بحث است. اين موضوع در تحولات انقلابي مصر در سال 2011 مورد بحث واقع شده است. مقالۀ حاضر در تلاش است تا از رهگذر مطالعۀ تطبيقي ميزان انطباق‌پذيري نظريۀ مشهور به «توسعۀ نامتوازن» با انقلاب اسلامي ايران و تحولات مصر، به ارزيابي ميزان موفقيت اين نظريه با تحولات دو كشور مهم در جهان اسلام بپردازد. نگارنده در اين مطالعۀ تطبيقي بر اين باور است كه نظريۀ مذكور در توضيح تحولات انقلابي جهان اسلام موفقيت چنداني ندارد. اگرچه نياز به مشاركت سياسي در مصر و ايران مي‌تواند به‌عنوان عاملي از عوامل نارضايتي انقلابي باشد، اما با پيش‌فرض‌هاي نظريه درخصوص تحول انقلابي در فرايند توسعۀ سياسي همخواني ندارد

Comparison of similarities and differences of Iran revolution (1979) and Egypt political changes (2011) as the two Islamic countries is important issue which needs more surveys. One of the subjects in comparative study of these two revolutions is compatibility of Western revolution theories on the revolutions of these two countries. Huntington’s theory which is presented as one of the latest theories on reasons of revolutions, has been compared to Iran revolution by some researchers which needs more discussion. This subject has been proposed in Egypt revolution in 2011. This article tries to evaluate success rate of “unbalanced development” theory by the revolutions in these two Islamic countries through comparative study of compatibility rate of this theory with the two mentioned revolutions. The author believes that the theory does not have considerable success in Islamic revolutions. Although the need to political engagement can be a factor among of revolution’s factors, but it is not compatible with the theory’s presumptions with regards to revolutions in the process of political development.