بررسي الگوي بيان ژن هاي مرتبط با بيماري زايي در القاي مقاومت به بيماري سفيدك سطحي در رقم حساس گندم پس از تيمار با اسيد سالسيليك

گندم نان يكي از محصولات مهم زراعي در تغذيه جمعيت دنيا مي باشد. توليد اين محصول همواره با چالش هاي متعددي روبه­رو بوده است. از جمله بيماري سفيدك سطحي در گندم كه از راه عامل Blumeria graminis f.sp. tritici (Bgt ) ايجاد مي­گردد، يكي از بيماري­هاي مهم گندم به شمار مي­رود. روش­هاي مختلفي براي كنترل اين بيماري وجود دارد ولي كاربرد القا كننده­ها از جمله اسيد ساليسيليك (SA) كه مي­توانند مقاومت را به صورت سيستميك در گياهان القا نمايند، نيز از اهميت خاصي برخوردار است. در اين تحقيق به منظور بررسي توانايي SA در القاي مقاومت در گندم در مقابل بيماري سفيدك سطحي، رقم فلات از حساس­ترين ژنوتيپ به Bgt، انتخاب شده و پس از تيمار به همراه گياهان شاهد در معرض قارچ Bgt قرار گرفت. سپس الگوي تظاهر ژن­هاي مرتبط با بيماري­زايي PR1، PR2،PR3 و PR5 با استفاده از تكنيك Real Time PCR­ در پنج بازه زماني و سه تكرار مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج نشان داد كه در هر دو گروه از گياهان تيمار شده با SA و شاهد، روند تظاهر تمام ژن­هاي مورد بررسي قبل و پس از اعمال آلودگي به صورت افزايشي بوده و حداكثر بيان آن­ها تا 24 ساعت بعد از زمان آلودگي مشاهده شد. روند افزايشي در گياهان شاهد تدريجي بود، درحالي­كه در گياهان تيمار شده القاي زودهنگام و بالاي ژن­هاي دفاعي در ساعات اوليه بعد از آلودگي با Bgt، به طور معني­داري نسبت به گياهان شاهد قابل توجه بود. اين نتيجه نشان داد كه SA با القاي مقاومت سيستميك سبب بيان زود هنگام و سريع در گياه گندم شد و با افزايش بيان ژن­هاي دفاعي سبب القاي مقاومت در گياه ­گرديد. در هر دو گروه از گياهان آزمايشي، 48 ساعت بعد از آلودگي، روند كاهشي در بيان ژن هاي مورد مطالعه مشاهده شد كه مي تواند به دليل جلوگيري از تظاهر موثر اين ژن ها به دنبال تشكيل مكينه باشد. در نتيجه، اين مطالعه مشخص شد كه القا كننده SA با بيان بالاي ژن­هاي دفاعي در رقم حساس و كاهش تعداد كلني رشد يافته قارچ Bgt در واحد سطح مي­توانند از كانديدهاي ايجاد مقاومت در رقم حساس به بيماري Bgt باشد.