استفاده از شاخص سيستم هاي ديناميك غيرخطي براي طبقه بندي هيدرولوژيكي حوزه هاي آبخيز

يكي از چالش هاي پيش روي هيدرولوژيست ها يافتن يك روش مناسب براي طبقه­ بندي هيدرولوژيكي حوزه هاي آبخيز است. يك روش طبقه ­بندي مناسب مي تواند در بسياري از شاخه هاي علم هيدرولوژي مانند مدل سازي موثر واقع گردد. با توجه به پيچيدگي و غيرخطي بودن فرآيندهاي هيدرولوژيكي، استفاده از نظريه آشوب كه قادر به شناسايي رفتار سيستم هاي پيچيده مي­باشد، در طبقه­ بندي حوزه هاي آبخيز از سوي برخي محققين مطرح شده است. در اين تحقيق امكان استفاده از اين مفهوم در طبقه ­بندي 60 حوزه آبخيز كشور ايران (با استفاده از داده هاي روزانه رواناب) مورد بررسي قرار گرفته و از بعد محاط سيستم هاي ديناميكي شاخصي براي طبقه ­بندي حوزه هاي آبخيز استفاده شده است. با توجه به نتايج به دست آمده، مي توان براساس معيار بعد محاط، ايستگاه ها را به گروه هايي با بعد زياد (احتمالاتي)، بعد ماز سوي (قطعي- احتمالاتي) و بعد كم (قطعي) طبقه­بندي نمود. نتايج حاكي از آن است كه هر چند نوعي شباهت و هموژني در برخي نواحي و اقليم ها قابل مشاهده است، اما با توجه به محدوده مكاني يك حوزه آبخيز نمي توان نسبت به تعلق آن حوزه به يك گروه خاص اظهار نظر كرد و بعد محاط مي تواند معياري براي طبقه­بندي حوزه هاي آبخيز مورد استفاده قرار گيرد.