تاثير اندازه و شكل مناطق حفاظت شده بر غنا و تنوع گونه اي پستانداران، مطالعه موردي استان كهگيلويه و بويراحمد

The influence of size and shape of protected areas on species diversity and richness of mammals, a case study on Kohgiluyeh & Boyer Ahmad Protected Areas

پارامترهاي متعدد سيماي سرزمين بر غنا و تنوع گونه‌اي مناطق حفاظت شده اثر مي گذارند كه بايد در طراحي و انتخاب مناطق جهت حفاظت از گونه ها مورد توجه قرار گيرند. در اين پژوهش تاثير دو پارامتر حاشيه و اندازه منطقه حفاظت شده بر تنوع و غناي گونه اي شش منطقه حفاظت شده استان كهگيلويه و بوير احمد شامل دنا، خئيز و سرخ، دناي شرقي، خامين، ديل و تنگ سولك بررسي شد. در مجموع تعداد 20 گونه پستاندار بزرگ جثه در اين مناطق مشاهده و ثبت شد. بيشترين مقدار غنا (65/19) و تنوع گونه اي (64/1) در منطقه حفاظت شده دنا و كم ترين مقدار غنا (45/9) و تنوع گونه اي (79/0) در منطقه تنگ سولك به دست آمد. تجزيه داده‌ها با استفاده از رگرسيون خطي بيانگر تأثيرپذيري مثبت غنا و تنوع گونه‌اي پستانداران از مساحت منطقه حفاظت شده و تاثيرپذيري منفي اين پارامترها از شكل منطقه (نسبت محيط به مساحت) مي‌باشد. با توجه به روند تخريب زيستگاهها و محدود شدن حفاظت از تنوع زيستي به مناطق چهارگانه، جلوگيري از كاهش نسبت محيط به مساحت و تلاش در افزايش وسعت مناطق مي‌تواند در راستاي مديريت بهتر و حفاظت از تنوع زيستي استان كهگيلويه و بوير احمد ثمربخش باشد.

Landscape parameters influencing species diversity and richness are important factors for selecting and designing parks and protected areas. The current study investigates the influence of area size and shape on mammal species richness and diversity of six Kohgiluyeh & Boyer Ahmad Protected Areas including, Dena, Khayyz and Sorkh, Eastern Dena, Khamyn, Daele and Solak. Overall 20 mammal species were recorded in the region. The maximum values of species diversity (1.64) and richness (19.65) belonged to Dena Protected Area and the minimum values of species diversity (0.79) and richness (9.45) obtained for Solak Protected Area. Linear regression analysis revealed the positive effect of area and negative effect of shape (the ratio of perimeter to area) on mammal species richness and diversity. Due to the increasing habitat destructions which has restricted the conservation of biodiversity to protected areas, it is necessary to prevent further reduction of perimeter to area ratio with an effort to increase area size. This might help to better manage and protect the biodiversity of Kohgiluyeh & Boyer Ahmad province.