بررسي تأثير اسانس چهار گياه دارويي و دو گونه Trichoderma در كنترل زيستي قارچ‌هاي عامل پوسيدگي ميوه انگور

انگور همانند ديگر محصولات باغي به دليل داشتن رطوبت زياد، pH نسبي پايين و غني بودن از مواد غذايي، در معرض حمله انواع بيمارگرهاي قارچي در مراحل برداشت و انبارداري قرار دارد. در اين تحقيق، در آغاز اقدام به جداسازي قارچ هاي بيماري زاي پس از برداشت انگور در منطقه مشگين شهر شد و قارچ هاي Botrytis cinerea و Cladosporium cladosporioides به عنوان گونه هاي غالب شناسايي شدند. Aspergillus tubingensis نيز به عنوان عامل پوسيدگي و زهرابه زا (توكسين زا) روي انگور و كشمش براي اين بررسي انتخاب شد. سپس به منظور ارزيابي امكان كنترل زيستي (بيولوژيك) آن ها، تاثير دو گونه Trichoderma harzianum T447 و T. hamatum T622 و اسانس چهار گياه دارويي پونه كوهي، نعناع خوراكي، رازيانه و بومادران در شرايط آزمايشگاهي ارزيابي شد. نتايج نشان داد كه هر دو گونه قارچ آنتاگونيست در رقابت تغذيه اي موفق تر از قارچ هاي بيمارگر هستند، تركيبات فرار اين قارچ ها بيشترين تاثير بازدارندگي را در تعامل با C. cladosporioides نشان دادند. غلظت 10 درصد ترشحات برون ياخته اي جدايه T. harzianum T447 نيز بازدارندگي بيش از 85 درصد عليه قارچ هاي بيمارگر نشان داد. همچنين معلوم شد كه بين گونه قارچي، نوع اسانس و غلظت هاي مختلف آن در ميزان بازدارندگي از رشد ميسليومي قارچ ها تفاوت معني داري (01/0P≤) وجود دارد. پونه كوهي و رازيانه به ترتيب به عنوان موثرترين و ضعيف ترين اسانس ها شناخته شدند. تجزيه GC-MS چهار اسانس نام برده نيز نشان داد كه به ترتيب پي پريتون و سيس پي پريتون اكسيد، ال منتون، دي متيل-4 (اي) 6-اكتادين -2-ال و ترنس آنتول اجزاي اصلي آن ها هستند. با توجه به بازدارندگي مناسب اسانس ها و قارچ هاي كنترل زيستي نام برده، تحقيقات تكميلي در زمينه به كارگيري آن ها براي كنترل بيماري هاي پس از برداشت انگور توصيه مي شود.