اثربخشي ساختار متون درسي، پيش‌سازمان‌دهنده، و هدف‌هاي آموزشي بر ميزان درك مطلب، سرعت مطالعه، و نگرش به متن

در اين پژوهش، اثربخشي ساختار متون درسي، پيش‌سازمان‌دهنده، و هدف‌‌هاي آموزشي بر ميزان درك مطلب، سرعت مطالعه، و نگرش خواننده نسبت به متن بررسي شده است. آزمودني‌‌هاي اين پژوهش عبارت‌اند از 112 دانشجو (62 دختر، 50 پسر) كه از دانشكده‌‌‌هاي علوم انساني دانشگاه‌‌هاي دولتي شهر تهران به صورت خوشه‌اي چندمرحله‌اي انتخاب و هر يك به صورت تصادفي در گروه‌‌هاي آزمايشي مختلف قرار داده شده‌اند. ابزار‌‌‌هاي استفاده شده عبارت‌اند از: 1) متن‌‌هاي مختلف، 2) آزمون درك مطلب و 3) پرسشنامۀ نگرش به متن. افزون بر اين‌‌ها، سرعت مطالعه نيز به دست آمده و براي تحليل داده‌‌‌ها از آزمون تحليل واريانس چند متغيره استفاده شده است. يافته‌‌‌ها نشان مي‌دهند متن‌‌هاي ساختارمند نسبت به متن‌‌هاي سازمان‌نيافته درك مطلب آزمودني‌‌ها را به طور معناداري افزايش مي‌دهند. علاوه بر اين، در متن‌‌هايي كه داراي ملاك‌‌هاي ساختاري‌اند اضافه كردن هدف‌هاي آموزشي و پيش‌سازمان‌دهنده بر ميزان درك مطلب يادگيرندگان مي‌افزايد، اما در متن‌هايي كه فاقد ملاك‌هاي ساختاري‌اند، اضافه كردن اين متغير‌ها تأثير منفي نقص موجود در ساختار متن را بر يادگيري دانشجويان جبران نمي‌كند. همچنين اعمال ملاك‌هاي ساختاري بر روي متن اوليه، با پيش‌سازمان‌دهنده و هدف‌هاي آموزشي يا بدون آن‌ها، سرعت مطالعۀ دانشجويان را به طور معناداري افزايش مي‌دهد، اما در متغير نگرش به متن بين هيچ‌يك از گروه‌هاي آزمايشي تفاوت معناداري وجود ندارد. پيشنهاد اصلي حاصل از نتايج اين پژوهش آن است كه بهترين راه، براي تدوين متون درسي مؤثر بر درك و فهم خوانندگان، ساختارمند كردن متون درسي است.