رويكرد انتقادي به مبحث نوزدهم مقررات ملي ساختمان (صرفه جويي در مصرف انرژي) در بخش ضوابط روشنايي

مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان مربوط به صرفه جویی در مصرف انرژی، به عنوان گامی ضروری در راستای ارتقای بهره وری انرژی در بخش ساختمان، در كشور ما به اجرا گذاشته شده است. این مقررات اگر به طوری كارآمد تدوین شوند، پیوسته به روز رسانی شوند و ضمانت اجرایی داشته باشند، می توانند ساختمان هایی با بهره وری انرژی بالاتر را باعث شوند. سهم قابل توجهی از انرژی الكتریكی مصرفی ساختمان ها، به بخش روشنایی اختصاص دارد كه در میان دیگر مصارف الكتریكی ساختمان ها، دارای پتانسیل بالایی برای صرفه جویی و بهینه سازی مصرف انرژی است. بهینه سازی در بخش روشنایی داخلی علاوه بر كاهش مستقیم انرژی مصرفی در این بخش، با كاستن از بار سرمایشی ناشی از تلفات حرارتی تجهیزات روشنایی، به طور غیرمستقیم مصرف انرژی در بخش سرمایش ساختمان را نیز كاهش می دهد. ضوابط بخش روشنایی در مبحث نوزدهم كه در ویرایش دوم (1381) به این مبحث افزوده شد، با وجود این كه در ویرایش سوم (1389) مورد بازبینی قرار گرفت، همچنان ناكارآمد باقی مانده و با مقررات اجرا شده در كشورهای صنعتی فاصله ی زیادی دارد. در مقاله ی حاضر، به عنوان نمونه ی مطالعاتی، ضوابط بخش روشنایی از مقررات ساختمانی صرفه جویی در مصرف انرژی كشور هند (ECBC) به عنوان یكی از كشورهای در حال توسعه ی فعال در تدوین و اجرای این مقررات، معرفی شده است. سپس با مقایسه ی ضوابط یاد شده با ضوابط روشنایی در مبحث نوزدهم، بایدهایی برای مقررات انرژی در بخش روشنایی ساختمان ارائه و چالش های موجود در مبحث نوزدهم مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. در این تحقیق، وجود ادبیات كاربردی، واژه پردازی علمی، تعریف واژگان كافی و دقیق، ساختار تفكیك شده ی ضوابط، تعیین معیارهای تجویزی و تدوین راهنما و چك لیست، به عنوان الزاماتی برای ضوابط روشنایی مبحث نوزدهم معرفی و چالش های ضوابط فعلی در هر مورد تشریح شده است.