تحصيل در آن سوي مرزها: مردم نگاري اي از ترديد دانشجويان ايراني در مسير تحصيل در آلمان

اين پژوهش مردم نگارانه، تجربه زيسته دانشجويان ايراني از مهاجرت تحصيلي شان به آلمان را مورد بررسي قرار داده و بر آن است كه معاني ذهني كنشگران را با توجه به پرسش هاي پژوهش فهم كند. براي رسيدن به اين هدف از مشاهده، مشاهده مشاركتي، مصاحبه عميق و مصاحبه گروهي بهره گرفته شده است. مي توان گفت دانشجويي كه براي ادامه تحصيل به كشور ديگري مهاجرت مي كند، خود را در فرهنگ جديدي ـ فرهنگ عام و فرهنگ علمي كشور مقصد ـ مي يابد. او روند تغييراتي را كه از زمان براي خروج از كشور آغاز و به كنش نهايي حاصل از انتخاب ميان ماندن و بازگشت ختم مي شود، تجربه مي كند. اين تغييرات به شكل مرحله اي در زندگي دانشجويان رخ مي دهند كه مي توان گفت هر تجربه دانشجو در اين سفر، مرحله اي از تغيير است و هر تغيير، حسي را درون او برانگيخته يا تقويت مي كند. در پايان مشخص شد كنش نهايي مشاركت كنندگان اين پژوهش با ترديد و دودلي همراه است. از اين رو، ترديد، اساس اين مردم نگاري چندمكانه قرار گرفت. اين ترديد فارغ از انتخاب دانشجويان، همواره همراهشان بود كه ميزان آن به مدت اقامت و ميزان هماهنگ شدن آنها با جامعه ميزبان بستگي دارد و يادآور مفاهيمي ست كه در نظريه پسااستعماري از آنها با عناوين آستانگي، بينابينيت، فضاي سوم و پيوندخوردگي ياد مي شود. با دنبال كردن دانشجويان و پيمودن مسيري كه هر دانشجو براي تحصيل در آلمان مي پيمايد، تلاش شده به چرايي اين حس ترديد پاسخ داده شود.