درآمدي بر فلسفه روابط جغرافيا و سياست

درحالي كه ژئوپليتيك از علوم سياسي بر آمده و پيدايش جغرافياي سياسي را بنا نهاده است، گاه ديده مي شود كه علمي مستقل از هر دو دانش جغرافياي سياسي و علوم سياسي فرض مي شود. يك بررسي اتيمولوژيك ثابت مي كند كه اين دو توام اند و با افول ژئوپليتيك در فرداي جنگ جهاني دوم بود كه دوران فراز جغرافياي سياسي آغاز شد. به گفته ديگر، شايان توجه است كه مباحث ژئوپليتيكي به صورتي پراكنده در وادي مباحث علوم سياسي سر بر آورده و قديم شمرده مي شود و جغرافياي سياسي جديد است كه با يافتن بدنه و محتواي فلسفي لازم در ميانه قرن بيستم به صورت يك علم مستقل و برخوردار از هويت علمي ويژه در آمد. نگارنده در آثار ديگرش آغاز جغرافياي سياسي را در تحولات فكري سال هاي نخستين دهه 1950 ميلادي جست وجو كرده است كه از بحث هاي كم وبيش هم آواي ريچارد هارتشورن، ژان گاتمن و استيفن جونز حاصل شد. در آن سال ها جهاني انديشان يادشده فرا آمدن اين انديشه را نويد دادند كه «حركت» ايده ها فضا را دستخوش شكل گيري هاي سياسي مي سازد. از بين سه جهاني انديش يادشده، ژان گاتمندر بحث هاي فلسفي كه درباره «ديالكتيك ژئوپليتيك» مطرح كرده است، سخن از آن به ميان مي آورد كه حركت انديشه سياسي پويايي لازم را براي شكل گيري سياسي فضاي جغرافيايي فراهم مي كند و اين پويايي سبب مي شود تا فضاي جغرافيايي از نظر سياسي،هم به صورت ازهم گسيخته در آيد و هم يكپارچگي يابد. وي سخن درباره ازهم گسيخته شدن فضا را در فرايند يكپارچه شدن فضادر درازمدت مطرح كرده و به شيوه فلسفي ويژه اي زير عنوان دو اصطلاح آيكونوگرافي و سيركولاسيونعرضه كرد و با اين بحث جنبه ديالكتيك كاملاً مشهودي به مفهوم سرزمين سياسي داد و از اين طريق توانست تولد جغرافياي سياسي،به عنوان دانشي مرتبط با جغرافيا و علوم سياسي،ولي مستقل از هر دو،را واقعيت بخشد.