تحليل موضوع «اطلاعات نامتقارن» در قراردادهاي مشاركتي بانك داري بدون ربا و راه كارهاي آن

يكي از ويژگي‌هاي اساسي بانك‌داري بدون ربا، بهره‌گيري از قراردادهاي مشاركتي در تأمين مالي متقاضيان است. اجراي واقعي اين قراردادها بانك‌‌ها را با مشكلاتي همچون كژگزيني و كژمنشي روبرو مي‌كند كه عمدتاً ريشه در عدم وجود اطلاعات متقارن ميان بانك و متقاضي دارد. اين مقاله با بهره‌گيري از روش توصيفي ـ تحليلي و در چارچوب مدل پايه‌اي پژوهش كه ذيل نظريه قراردادها (بُعد نظريه انگيزه‌ها) قرار دارد، به دنبال ارائه تبيين روشن‌تري از مسئلة عدم تقارن اطلاعات در قراردادهاي مشاركتي و حل بخشي از آن است. مطابق با اين الگو، در شرايطي كه اطلاعات نامتقارن بر فضاي قراردادها حاكم است اگر در چارچوب اصل «آشكارسازي»، قراردادهايي ارائه شود متناسب با انگيزة انواع متقاضياني كه بانك با آنها مواجه است، نه‌تنها مي‌توان سود انتظاري بانك را حداكثر كرد، بلكه مي‌توان مسئلة كژگزيني را از طريق تحريك انگيزه‌هاي متقاضيان و انتخاب قراردادي كه مختص هريك از آنها ارائه شده است، حل نمود. اين قراردادها، كه احتمال دستيابي متقاضي نوع به منابع محدود بانك و ميزان بازپرداخت را براي آن نوع خاص پيشنهاد مي‌دهند، از حداكثرسازي مطلوبيت (سود) انتظاري بانك استخراج مي‌گردند. در پژوهش حاضر، با توجه به ويژگي‌ها و شرايط انعقاد قراردادهاي مشاركتي، طي سه مرحله، تغييراتي در الگوي پايه‌اي اعمال و در نهايت، براي حل مسئلة كژگزيني به سبب نبود تقارن اطلاعات، الگويي براي اين قراردادها پيشنهاد گرديده است.