جايگاه دانش هاي شرعي در طبقه بندي علوم از ديدگاه فارابي ، غزالي و خواجه نصير طوسي

اهميت جايگاه علم در فرهنگ اسلامي و توسعه و رشد انواع مختلف علوم در اين حوزه تمدني باعث شده است كه همواره «طبقه بندي علوم» جز لاينفك تفكر مسلمين در عرصه علم و علم پژوهي باشد. امروزه طبقه بندي علوم از مباحث مطرح در فلسفه علم است كه در آن از روش ها، موضوعات، غايات و نيز شناخت درباره چيستي، اصول و مباني علوم بحث مي شود. لازمه اقبال به اين مهم در مباحث معرفت شناسي، در وهله اول حاكميت بنيان هاي فكري واضع آن و در مرتبه دوم، تحقق نسبي علوم منشعب از اين طبقه بندي در جامعه علمي است كه اين شروط درباره علوم شرعي و سازگاري آن با علوم غيرشرعي در تمدن اسلامي از ديرباز تحقق يافته است. اما در سده اخير و پس از ورود مباني معرفتي تفكر مدرن، به ارزش معرفتي اين علوم خدشه وارد شده است. از اين رو، در مقاله حاضر، سه نوع از طبقه بندي هاي مهم در تمدن اسلامي كه توسط فارابي، غزالي و خواجه نصيرالدين طوسي ارائه شده است، بازخواني خواهد شد. سپس به چگونگي تحقق اين تجربه تاريخي يعني تلقي ديني از همه علوم و سازگاري معرفتي بين علوم شرعي و غيرشرعي مي پردازيم. در پژوهش حاضر با اتخاذ رويكردي بنيادي، از روش اكتشافي و مراجعه مستقيم به مراجع دست اول استفاده شده است.