بررسي اثر بخشي ممانتين به عنوان داروي كمكي در درمان اختلال دوقطبي: يك كارآزمايي باليني دو سو كور

Efficacy of memantine as an adjuvant therapy in bipolar disorder; a double blind, randomized, clinical trial

چكيده زمينه و هدف:علي‏رغم استفاده از داروهاي مختلف در درمان اختلال دوقطبي، حدود 50 درصد از بيماران به طور كامل درمان نمي‏شوند. به منظور تقويت درمان استفاده از داروهاي مختلف از جمله داروهاي ضدتشنج جديد و آنتاگونيست‏هاي سروتونين- دوپامين مورد توجه قرار گرفته است. با توجه به نقش احتمالي آنتاگونيست‏هاي گيرنده‏هاي NMDA بر تغييرات خلقي، اين مطالعه به منظور بررسي تاثير ممانتين بر مانياي حاد به عنوان درمان كمكي همراه با ليتيم و ريسپريدون انجام گرفت. روش بررسي:در يك كارآزمايي باليني تصادفي شده دوسو كوركه بر روي40 بيمار مبتلا به اختلال دوقطبي در فاز حاد مانيا انجام شد. بيماران هر دو گروه تحت درمان با رژيم دارويي يكسان شامل ريسپريدون و ليتيوم قرار گرفتند. در گروه مداخله، ممانتين خوراكي به مقدار 5 ميلي‏گرم در روز تجويز و پس از 96 ساعت به 20 ميلي‏گرم در روز رسانده شد. بيماران گروه كنترل، در اين مدت دارونما دريافت كردند. شدت علايم پيش از شروع درمان و سپس در هفته هاي 1، 2، 4 و 6 پس از درمان بر اساس مقياس نمره دهي مانياي يانگ اندازه گيري شد. عوارض كلينيكي ممانتين در همين فواصل با استفاده از چك‏ليست باليني ارزيابي گرديد. يافته ها :در پايان مطالعه شدت علايم مانيا در هر دو گروه كاهش يافت، اگرچه سرعت و ميزان كاهش علايم مانيا در گروه دريافت كننده ممانتين تفاوت معني‏داري با گروه دارونما نداشت (784/0P =). همچنين شايع‏ترين عوارض دارويي در دو گروه شامل بي‏قراري (000/1=P)، لرزش (501/0=P) و سرگيجه (605/0P =) بود، كه بيماران دو گروه از اين نظر هم تفاوت معني‏داري با هم نداشتند. نتيجه گيري:با در نظر گرفتن محدوديت‏هاي مطالعه مانند كم بودن نمونه‏ها و كوتاه بودن مدت ارزيابي بيماران، اين مطالعه نشان داد كه افزودن ممانتين با دوز 20 ميلي‏گرم در روز به رژيم دارويي بيماران مبتلا به اختلال دوقطبي در فاز مانيا به مدت شش هفته تاثيري بر سرعت و ميزان بهبود علايم مانيا ندارد. كليد واژه‏ها: ممانتين، اختلال دو قطبي، درمان.

ABSTRACT Background and Aim: Despite the use of different drugs in the treatment of bipolar disorder, about 50 percent of the patients are not completely cured. To strengthen the treatment effect , various medications including new antiepileptic drugs and serotonin-dopamine antagonists have been studied. Considering the potential role of NMDA receptor antagonists on the mood changes, this study was conducted to investigate the effects of memantine on acute mania as an adjunctive therapy to lithium and risperidone. Material and Method: Our study was a double-blind randomized clinical trial which included 40 patients with bipolar disorder in the acute phase of mania. Patients in both groups were treated with the same drug regimen (including risperidone and lithium). In the intervention group, an oral dose of memantine, 5 mg/day was started and increased to 20 mg / day after 96 hours. Patients in the control group received placebo. Severity of the symptoms before starting treatment and at the 1st, 2nd, 4th and 6th weeks after treatment was measured based on the Young Mania Rating Scale. We estimated clinical side effects of memantine by using a clinical check list. Results: At the end of the study, severity of manic symptoms decreased in both groups, but speed and rate of reduction of the symptoms of mania were not significantly different in the memantine group compared with the placebo group (p=0.784). The most common side effects in both groups included; restlessness (p=1.000), tremor (p=0.501), and dizziness (p=0.605), which were not significantly different in both groups. Conclusion: Considering the limitations such as small sample size and short period of the study, addition of memantine 20 mg /day to the treatment regimen of the patients with bipolar disorder in the manic phase, for six weeks, had no effect on the rate and extent of symptoms of mania. Keywords: Memantine, Bipolar disorder, Therapy.