سياست خارجي ايتاليا در قبال جمهوري اسلامي ايران: مطالعه موردي پرونده هسته‌اي

Italy’s Foreign Policy vis-à-vis the Islamic Republic of Iran: Nuclear Dossier as a Case Study

ايتاليا در طول تاريخ همواره شريك تجاري خوبي براي ايران بوده است، اما روابط سياسي دوطرف هرگز به عمق و گستردگي روابط اقتصادي آن دو نرسيده است. در سال‌هاي اخير كه بحث پرونده هسته‌اي به عنوان مهمترين موضوع سياست خارجي ايران مطرح شد، همواره اين سيوال وجود داشت كه چرا ايتاليا بر سر ميز مذاكرات هسته‌اي با ايران حاضر نيست؟ اين مقاله مي‌كوشد تا با پرداختن به پارادايم‌هاي حاكم بر سياست خارجي ايتاليا به اين پرسش پاسخ دهد كه چه عواملي بر سياست خارجي اين كشور در قبال جمهوري اسلامي ايران تاثير مي‌گذارند و باعث تغيير يا تدام آن مي‌شوند؟ ايران قطعه‌اي از پازل سياست خارجي ايتاليا است و در نتيجه براي فهم رفتار ايتاليا بايد منطق حاكم بر آن را شناخت. مطالعه سياست خارجي ايتاليا پس از پايان جنگ سرد نشان مي‌دهد كه دو پارادايم اروپامحوري و آتلانتيك‌گرايي بر آن حاكم بوده است. با تغيير دولت‌ها در ايتاليا هربار نقش يكي از اين پارادايم‌ها پررنگ مي‌شود و رويكرد سياست خارجي ايتاليا نسبت به ايران تغيير مي‌كند. اين پژوهش از نظريه واقع‌گرايي نوكلاسيك استفاده مي‌كند كه در آن نقش عوامل داخلي و بين‌المللي در شكل‌دهي به سياست خارجي مدنظر قرار مي‌گيرد. در نهايت خواهيم ديد كه حضور يا عدم حضور ايتاليا برسر ميز مذاكرات هسته‌اي با ايران، تصميمي نبوده كه دولت‌هاي اين كشور بر سر آن اتفاق‌نظر داشته باشند. جابه جا شدن دولت‌ها ميان احزاب چپ و راست و تغيير اين پارادايم‌ها منجر به تغيير سياست‌ها در قبال ايران مي‌شود.

Italy has been a very good trade partner for Iran throughout history. But the political relations have never been as profound and extensive as economic relations. In the recent years, as nuclear dossier has emerged as the most important foreign policy issue of Iran, one question has been constantly asked: why Italy is not present at the negotiation table with Iran? This article tries to explain the parameters affecting foreign policy of Italy with respect to the Islamic Republic of Iran against the backdrop of the paradigms dominating Italian foreign policy. Iran is a piece of Italian foreign policy puzzle, and therefore, to understand Italy’s behavior with respect to Iran, the logic of its foreign policy needs to be studied. Study of Italian foreign policy after the Cold War demonstrates that the two paradigms of Eurocentrism and Atlanticism have been dominant over that. With the shifts in the governments in Italy, each of these paradigms gets significance which is reflected in Italy’s approach towards Iran. This paper utilizes the Neoclassic Realism in which the roles of internal and external factors in shaping foreign policy are taken into account. At the end, we will see that there has been little consensus over presence or absence of Italy on the nuclear negation table with Iran and this matter has varied from one government to the other. The shifts in governments from right to left and vice versa and the changes in the associated paradigms lead to change of Italian policies with respect to Iran.