كمربند اقتصادي جاده ابريشم: زنجيره ارزش چين‌محور

Silk Road Economic Belt: The China-Centered Chain of Values

فهم كنش بين‌المللي چين به عنوان قدرتي در حال ظهور، اهميت روزافزوني مي‌يابد. مهمترين اولويت كنوني اين كشور در سياست بين‌الملل، پيشبرد مگاپروژه كمربند اقتصادي جاده ابريشم است. فهم چيستي اين طرح و جايگاه آن در استراتژي كلان چين واجد اهميت و ضرورت است. جريان غالب در مراكز تحقيقاتي، اين طرح را از منظر ژيوپوليتيك و تبيين نيات گسترش‌طلبانه چين، مورد بحث قرارداده است. اما نويسنده كوشيده با مفهوم‌بندي كمربند اقتصادي جاده ابريشم در قالب زنجيره جهاني ارزش، زمينه را براي دركي متفاوت از آن فراهم آورد. در اين چهارچوب، با تحليل محتواي سياست تجاري و صنعتي چين و نيز برنامه عملياتي كمربند اقتصادي جاده ابريشم، نسبت آنان با يكديگر در قالب مولفه‌هاي زنجيره جهاني ارزش تبيين شده است. از اين منظر هدف كليدي چين از طراحي و پيشبرد اين طرح كلان، شكل‌دهي به يك زنجيره ارزش چين‌محور در محيط ژيواكونوميك اوراسيا و افريقا است. در يك سال اخير بيش از نيمي از پروژهاي سرمايه‌گذاري شركت‌هاي چيني در اوراسيا و افريقا در قالب اين طرح تعريف شده و مورد حمايت دولت چين قرارگرفته است. ذكر اين نكته ضروري است كه كمربند اقتصادي جاده ابريشم در مسير اجرا با چالش‌هاي كليدي همچون رقابت‌هاي ژيوپوليتيك، توسعه نيافتگي فرايندهاي همگرايانه در بخش‌هاي مهمي از اوراسيا و ابهام در مورد نيات پنهان چين مواجه است.

Understanding China’s international actions as a rising power gains increasing significance. The most important priority of China in the international politics is advancement of the mega-project of Silk Road Economic Belt. It is important to know this project and its place in China’s grand strategy. The project has been mainly studied from a geopolitical perspective and China’s expansionist intensions. In this paper, however, the author has endeavored to conceptualize the Silk Road Economic Belt in the framework of world chain of value and present a new understanding of this project. With analysis of the content of China’s trade and industrial policy and the operational plan of Silk Road Economic Belt their relations have been studied with respect to the elements of the global chain of value. From this perspective, China’s key objective from designing and implementing this mega-plan is forming a China-centered chain of value in the Asia and Africa geo-economic environments. In the past year more than half of Chinese companies’ investment projects has been defined within this plan and have been supported by the Chinese government. This is important to note that Silk Road Economic Belt faces important challenges like geopolitical competitions, underdevelopment of integration processes in many parts of Asia and the ambiguities surrounding China’s hidden intentions.