تاثير كاربري هاي كشاورزي، باغ و جنگل بر شاخص كيفيت خاك در استان آذربايجان غربي

كاربري اراضي تاثير چشمگيري بر ويژگي هاي خاك ها داشته و آگاهي از اين ويژگي هاي براي حفظ پايداري زيست بوم و افزايش بهره وري خاك ضروري است. در اين تحقيق اثر كاربري زراعي، باغ سيب و جنگل بلوط (باسابقه بيش از 30 سال) بر خواص شيميايي برخي خاك ها در استان آذربايجان غربي موردبررسي قرار گرفت. براي انجام اين مطالعه، در مجموع 75 نمونه خاك در كاربري هاي مختلف به صورت كاملاً تصادفي از عمق سطحي 20-0 سانتي متري برداشت و برخي ويژگي هاي شيميايي خاك ها اندازه گيري و شاخص كيفيت خاك (SQI) در كاربري هاي مختلف تعيين گرديد. نتايج نشان داد كه ميزان مواد آلي (8/2%) و نيتروژن كل خاك (20/0%) در كاربري جنگل بيشتر از دو كاربري باغ و زراعت بود. فسفر قابل استفاده در خاك كاربري باغ (2/16ميلي گرم بر كيلوگرم) بيشتر از خاك كاربري زراعي (6/12ميلي گرم بر كيلوگرم) و آن نيز بيشتر از خاك كاربري جنگل (6/10ميلي گرم بر كيلوگرم) بود كه مي تواند نشان دهنده مصرف مقادير بالاي كودهاي فسفاته در كاربري باغ نسبت به بقيه كاربري ها باشد. مقادير واكنش خاك، هدايت الكتريكي و ميزان كربنات كلسيم معادل در خاك كاربري جنگل نسبت به مقادير آن ها در خاك كاربري هاي زراعي و باغي كمتر بودند. نتايج ارزيابي شاخص كيفيت خاك (SQI) نشان داد شاخص هاي مواد آلي، pH و فسفر قابل استفاده به عنوان MDS، بالاترين تاثير را در ارزيابي كيفيت خاك هاي موردمطالعه داشتند. شاخص كيفيت خاك در خاك هاي جنگلي (4/1) به طور معني داري بالاتر از كاربري باغي (3/1) و زراعي (2/1) بود. چنين استنباط مي گردد تاثير كاربري هاي موردمطالعه بر ويژگي هاي كيفي خاك مي تواند به واسطه ميزان ورودي مواد آلي و فعاليت هاي كشت و كار تشديد گردد.