بررسي ميزان تخلخل سفال هاي دوره مس سنگ به منظور سنجش ميزان پيچيدگي هاي اجتماعي بر مبناي توليد سفال در تپه قشلاق بيجار

تپه قشلاق در جنوب روستاي چهل اميران در بخش چنگ الماس شهرستان بيجار قرار دارد. كاوش اين محوطه بيانگر استقرار در دوره مس سنگي مي باشد كه در دوره آهن نيز مورد استفاده قرار گرفته است. آثار دوره مس سنگي بخش اصلي داده هاي اين محوطه است. سفال دوره مس سنگي اين محوطه در شش گروه؛ پوشش غليظ،‏ بدون پوشش،‏ نيم پوشش،‏ پوك آشپزخانه اي،‏ خاكستري و نخودي قابل تقسيم بندي هستند. تفاوت هاي قابل توجهي در سفال ها از لحاظ گروه،‏ فرم،‏ اندازه،‏ ظرافت و ...مشاهده مي شوند. به منظور تعيين تخصص گرايي در توليد سفال ها با توجه به خميره مورد استفاده براي ساخت سفال بر مبناي آزمايش هاي مكانيك سنگ ميزان تخلخل سفال ها با توجه به گروه تعيين شده است. نتيجه آزمايش ها بر مبناي تجزيه و تحليل هاي آماري كه با نرم افزار spss انجام گرفته است،‏ تفاوت معنا داري در ميزان تخلخل سفال گروه هاي مختلف را بين سفال گروه نخوديبا ساير گروه ها نشان مي دهند. به بياني ديگر روند توليد همه ي سفال ها در دوره مس سنگي اين محوطه بجز سفال نوع نخودي به يك شيوه طي شده است. اين مسئله وجود دو شيوه ي متفاوت سفالگري را نشان مي دهد. با توجه به تفاوت كامل سفال نخودي با ساير گروه ها،‏ تعداد كم آنها و نتايج تخلخل شايد بتوان جنبه وارداتي بودن آنها را مطرح نمود.