بررسي اثر نوماديسم بر ساختار نظامي ايران از دوره صفوي تا اواخر دوره قاجار

كوچ نشينان در طول سه هزار سال گذشته همواره نقش فعالي در امور سياسي و پاسداري از مرزهاي ايران به عهده داشته اند. جامعه عشايري ايران در طي همجواري خود با جوامع روستايي و شهري داراي انواع تعاملات مسالمت آميز و گاه خشونت آميز بوده است. سران ايل هاي جامعه عشايري در برانداختن و تشكيل حكومت-هاي پيشامدرن در ايران نقش موثري داشته اند، تا آنجا كه برخي محققان جامعه عشايري و نظام ايلي را يكي از موانع شكل گيري جامعه و دولت مدرن در ايران دانسته اند. تا قبل از تشكيل ارتش منظم، اصولاً ساخت ارتش هاي ايران به طور عمده به وسيله عشاير تامين مي شد. عشاير بدان سبب كه گروه دائماً مسلح بودند، عليرغم قبول تبعيت از مركز و شاه، عامل مهم تجزيه قدرت سياسي مركز به شمار مي آمدند. در اين پژوهش ما با استفاده از رويكردي تحليلي- توصيفي و با استناد و استفاده از منابع تاريخي دوره مورد مطالعه درصدد هستيم به اين پرسش پاسخ مناسب دهيم كه شيوه زندگي كوچ نشيني و نوماديسم چگونه و به چه شكلي ساختار نظامي ايران را تحت الشعاع خود قرار داده است؟ ساختار ايلي ارتش ايران تا چه حد مانعي در برابر گذار به ارتش مدرن بوده است؟ فرض ابتدايي ما بر اين است كه از دوره صفويه تا اوايل پهلوي ساختار نظامي ايران به شدت متاثر از عناصر ايلي بوده و دولت هاي دوره مورد مطالعه به دليل ساختار ايلي جامعه آن دوران چاره اي جز استفاده از اين عناصر در ساختار نظامي خود نداشته-اند.