درآمدي بر ژئودايورسيتي، به‌عنوان پايه‌اي براي توسعه ژئوتوريسم

An introduction to geodiversity as a basis for development of geotourism

از واژه هاي جديدي كه امروزه در علوم زمين مطرح گرديده و مورد توجه واقع شده است مي توان به اصطلاح ژئودايورسيتي اشاره نمود كه در اين نوشتار به طرح جنبه هاي جديدي از ژئودايورسيتي يا به عبارتي گوناگوني زمين شناختي پرداخته شده است. از جمله ي موارد قابل توجه در اين مبحث، مي توان به سرآغاز و توسعه ي تنوع زمين شناختي در زمين و وجود نقاط مهم اشاره كرد. هم چنين در بسياري از كشورها، ژئودايورسيتي مبنايي است براي انتخاب مكان هائي كه نيازمند حفاظت بيش تر هستند. مي توان گفت كه با بررسي جهان از منظر گوناگوني زمين شناختي مي توان به درك بهتري از منابع طبيعي زمين رسيد. اين اصطلاح و مفهوم آن تا بدانجا اهميت پيدا مي كند كه در مباحث مربوط به مكان هايي كه نامزد قرار گرفتن در فهرست ميراث جهاني ژئوپارك ها محسوب مي شوند، به كار رفته است. اين نوشتار ضمن مقايسه رشد تنوع زيستي با تنوع زمين شناختي، به اين مقوله مهم مي پردازد و شرايط مختلفي را كه در گوناگوني زمين شناختي مورد بررسي قرار مي گيرد به بحث مي گذارد. به رغم اهميت ژئودايورسيتي در ابعاد مختلف، اين پديده متاثر از فعاليت هاي انساني در معرض تهديد است. بنابراين نياز به حفاظت از گوناگوني زمين شناختي احساس مي شود و اين مهم، خود براي توسعه ژئوتوريسم ضروري است. اهداف و شيوه هاي حفاظتي بايد عناصر مختلف تنوع زمين شناختي يا ژئودايورسيتي را در نظر داشته باشد و متناسب با نوع ژئوسايت برنامه ريزي مناسب انجام شود. از اينرو مي بايست در ژئودايورسيتي به ارزش ها، از جمله: ارزش هاي ذاتي، فرهنگي، زيباشناسانه، اقتصادي، عملكردي و ... و هم چنين تهديدهاي اين حوزه از قبيل: تراكم شهرنشيني مجاور ژئوسايت ها، ازدحام بازديدكنندگان، كمبود آگاهي و... توجه ويژه نمود. هم چنين مديريت در ژئوتوريسم، ژئوپارك ها و فعاليت هاي تفريحي مرتبط، مي بايست متناسب با نوعِ تنوع زمين شناختي تنظيم و اجرا گردد.

Geodiversity is one of the newly introduced terms in geoscience which by now has drawn considerable attention. In this paper, new aspects of geodiversity or in the other words diversity of geology will be addressed. Among the important cases of this issue, the start point of geological diversity development on earth and the existence of important points could be mentioned. Also, in many countries, geodiversity is considered as a basis for selection of the places requiring more care and protection. It can be said that by investigation of the world from different geodiversities, we can reach to better understanding of the earth natural sources. This concept and expression has found such an importance that is applied in choosing the places considered as a candidate for being in the list of global inheritance of Geoparks. In this article, along with comparing the growth of biodiversity with geological diversity, this important issue would be covered and different situations in geological diversity would be investigated and discussed. In spite of geodiversity importance, this phenomenon is under threat of human activities. Therefore, it is needed to protect it, and this is also essential for geotourism development. The protection aims and methods must consider different elements of geodiversity and perform proper programs in relation to geosite type. In this content, the values such as: inherent, cultural, aesthetic, economic and functional values; and also the threats of this field including urban residence adjacent of geosites, visitors crowd,  lack of awareness and so on should be considered. Moreover, management of geotourism, geoparks and related recreational activities must be designed and performed according to type of geodiversity.