بررسي نوگرايي در معماري مسكوني روستاهاي استان فارس

A Study on the Modernity of Rural Residential Architecture in Fars Province

امروزه در روستاها با تنوعي از مسكن روبرو هستيم كه با چند دهه قبل به شكل معنا داري متفاوت است. مطالعات نشان مي دهد كه در طي پنجاه سال گذشته تغييرات قابل توجه اي در معماري مسكن روستايي ايجاد شده است. اين تغييرات به وضوح چهره روستاها را دگرگون ساخته و مسائل متفاوتي در روستاها به وجود آورده است. در چند دهه اخير نوگرايي يكي از مهم ترين اتفاق هايي است كه در حوزه مسكن روستايي استان فارس رخ داده است. هر چند ريشه هاي آن را مي توان در ارتباط بيشتر شهر و روستا جستجو كرد، اما اصلاحات ارضي در سال ١٣٤٢ را بايد سرآغاز جدي نوگرايي در روستاها به شمار آورد. هدف عمده اين مقاله بررسي نوگرايي در مسكن روستايي استان فارس است. در اين رابطه بدون آنكه اين مقاله بخواهد نقدي بر نوگرايي داشته باشد، با استفاده از مطالعات كتابخانه اي و ميداني به بررسي تغيير و نوگرايي در معماري مسكن روستايي استان فارس پرداخته است. تغيير در مؤلفه هاي معماري مسكوني مورد نظر، در واقع به عنوان بخشي از نوگرايي مورد بررسي قرار گرفته است. روش مورد استفاده، روش پيمايشي و ابزار گردآوري اطلاعات، آمارهاي موجود مربوط به سرشماري هاي عمومي نفوس و مسكن روستايي استان فارس بـوده اسـت. تجزيـه و تحليـل اطلاعـات بـا اسـتفاده از نـرم افـزار SPSS و از طريـق آمار توصـيفي از جملـه آزمون تحليل واريانس ( F ) انجـام شـده اسـت. نتايج تحقيق نشان دهنده اين نكته است كه در پنجاه سال گذشته ساخت و سازهاي جديد از هويت قبلي روستا تبعيت نكرده و تغييرات قابل توجه اي در واحدهاي مسكوني روستايي در مناطق مختلف استان فارس اتفاق افتاده است. همچنين نتايج حـاكي از آن است كه مصالح ساختماني، ريز فضاها در واحدهاي مسكوني و تعداد خانوار ساكن در واحد مسكوني تغييرات معنا داري در نيم قرن گذشته داشته است. با توجه به اهميت شناخت معماري مسكن روستايي، اين پژوهش، مي تواند نقش مهمي در تدوين تغييرات مسكن روستايي استان فارس داشته باشد.

Today, we are faced with a variety of rural residential architecture with significant differences with their precursors . Studies show that, in the past fifty years, modernization has caused considerable changes in the architecture of rural housing in Fars province. These changes have transformed village features and have caused different problems in rural areas. Although, the initiation of this change can be found in the relationship of urban and rural areas, agrarian reforms in 1342, can be considered the actual onset of transformation in villages. The main objective of this paper is modernity review of the modernization process in the rural housing in Fars Province. In this regard, based on the literature on rural housing and field studies, and without a critical stance to the modernization per se, the changes in rural residential architecture have been evaluated. The residential architecture of villages was observed through different methods including direct observation, statistical data and mapping the houses. Data analysis was done by the regression analysis and analysis of variance (F) with laquo SPSSraquo software. The results indicate that the new constructions in the past fifty years, have not complied with timehonored rural identity. Also, the results show that the building materials, spaces of residential units and the number of households living in housing units in the last half century have had significant changes. With regard to the importance of rural housing, the results of this research reveal important factors to consider in the plannig of the rural residential developments.