ارزيابي فني و اقتصادي بندهاي سنگي ملاتي و توري سنگي (مطالعه موردي: چند حوزه آبخيز استان چهارمحال و بختياري)

بندهاي اصلاحي پرهزينه ترين عمليات آبخيزداري است. اين پژوهش با هدف ارزيابي كارآيي انفرادي بندهاي اصلاحي در حوزه هاي مختلف استان چهارمحال و بختياري انجام شده است. يازده معيار موثر در كارآيي فردي بندها شامل؛ مكان يابي بند، پايداري بند، تثبيت طولي آبراهه، ضريب ذخيره رسوبات، عمود بودن تاج بند بر محور آبراهه، ابعاد سرريز، استحكام بند، آنكراژ، رعايت پروفيل عرضي آبراهه، تطابق مركز سرريز با محور آبراهه و طول كفبند، انتخاب شد. اهميت هر كدام از معيارها در كارايي بند با روش تحليل سلسله مراتبي محاسبه شد. 41 بند سنگي ملاتي و توريسنگي كه در سال هاي گذشته در قسمت هاي مختلف استان چهارمحال و بختياري با ابعاد گوناگون ساخته شده بود انتخاب شدند و هر كدام از اين معيارها براي آن ها امتيازدهي شد. سپس با ضرب كردن وزن هر معيار در امتيازي كه هر بند از آن معيار به دست آورد، فاصله كارآيي هر بند از كارايي مورد انتظار، محاسبه شد. نتايج نشان داد از بين معيارها، معيار عمود بودن تاج بند بر محور آبراهه و تطابق مركز سرريز با محور آبراهه به طور متوسط بيشترين و معيارهاي تثبيت طولي آبراهه و انتخاب مناسب ابعاد سرريز كمترين امتياز را به دست آوردند. همچنين معيار مكان يابي بند با وزن 214/0 بيشترين وزن و معيار طول كف بند با وزن 035/0 كمترين وزن را به خود اختصاص دادند. ارزيابي اقتصادي بند ها با مقايسه نمره نهايي كارايي آن ها با حجم مصالح مصرف شده، انجام گرفت. درنهايت نتايج نشان داد بندهاي كوچك با رعايت اصول اوليه طراحي، كارآيي و صرفه اقتصادي بيشتري از بندهاي بزرگ داشته اند.