معرفي و مطالعه نگاره‌هاي شرفنامه امير شرفخان بدليسي (شرفنامه بودليان)

The Study and Introduction of Illustrations of Amir Sharaf Khan Bidlisi’s Sharafnameh

شرفنامه قديمي‌ترين تاريخ تفصيلي نوشته‌شده درباره كردهاست. مولف آن امير شرفخان بدليسي از كودكي در دربار صفوي پرورش يافته بود و به‌واسطه موقعيت ايلي و خانوادگي سال‌ها از طرف پادشاهان صفوي مصدر اميري را داشت. از ميان نسخه‌هاي متعدد اين تاريخ، نسخه نگهداري‌شده در كتابخانه بودليان، به‌عنوان تنها نسخه مصور، از اهميت زيادي برخوردار است. اين نسخه شرفنامه تاكنون از نظر محققان حوزه نگارگري ايراني پنهان مانده و پيش از اين در مورد آن هيچ پژوهشي انجام نگرفته است. اين مقاله نسخه مذكور را، كه شامل بيست نگاره بوده و در 1005 ه.ق خاتمه يافته است، معرفي و آن را با نام شرفنامه بودليان نامگذاري مي‌كند. روش انجام پژوهش تاريخي- توصيفي و تحليلي است و گردآوري اطلاعات آن با روش كتابخانه‌اي انجام گرفته است. تحقيق پيش رو در پي پاسخ به دو پرسش است: اين نسخه شرفنامه به حمايت چه كسي و توسط كدام نگارگر يا نگارگران و در چه شرايطي تهيه شده است؟ تاثيرات چه مكتبي را در نگاره‌هاي آن مي‌توان مشاهده كرد؟ مطالعه حاضر نشان مي‌دهد كه اين نسخه در زمان حيات مولف آن (شرفخان بدليسي) مصور شده و نگارگر آن يا خود شرفخان است و يا از اشخاصي است كه در كتابخانه‌ او مشغول فعاليت بوده‌اند. همچنين ويژگي‌هاي سبكي نسخه مذكور گوياي تاثير‌پذيري آن از اصول نگارگري ايراني و به‌ويژه مكتب صفوي است.

Sharafnameh is the oldest detailed history which has been written about the Kurds. The author “Amir Sharaf Khan Bidlisi” was brought up in the Safavid court from childhood and was given the title of prince (emir) by Safavid kings because of his ethnic, tribal, and family position. Among various manuscripts of this history, the one kept in Budelian library is very important as the only illustrated manuscript. This copy of Sharafnameh had remained unseen by researchers of Iranian painting and on which no study has been conducted. The aim of this article is to introduce this manuscript which has 20 illustrations and was finished in 1005 A.H., and name it the “Budelian’s Sharafnameh”. This research has been conducted using analytical and historical-descriptive method, and data is collected through library research. This study seeks to answer the following two questions: This manuscript has been produced by whose patronage and by which painter(s), and under what circumstances? The influences of which schools may be found in its illustrations? This present study indicates that this manuscript is illustrated during the life of its author (Sharaf Khan Bidlisi) and may have been illustrated by Sharaf Khan himself or by the staff working in his library. Also the stylistic characteristics of this copy show the influences of the principles of Iranian Painting, and specifically of the Safavid School.