اثر تغذيه زودرس پس از سزارين در مقايسه با تغذيه معمولي بر عملكرد گوارشي زنان مراجعه كننده به بيمارستان شهداي تجريش

Determining the Effect of Early Feeding after Cesarean section Compared with Regular Diet on the Gastrointestinal Function of Women Referred to Tajrish Hospital, Iran

زمینه و هدف: شروع زودتر تغذیه پس از سزارین می‌تواند اثرات مفیدی داشته باشد، با این حال هنوز مطالعه‌های كافی در این زمینه انجام نشده است. هدف از مطالعه حاضر تعیین اثر تغذیه زودرس بر عوارض گوارشی زنان پس از زایمان سزارین و مقایسه آن با تغذیه معمولی بود.   روش بررسی: این كارآزمایی بالینی تصادفی در 160 زن باردار مراجعه كننده به بیمارستان شهدای تجریش وابسته به دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی در سال‌های 91ـ1390، كه تحت سزارین قرار گرفتند، انجام شد. معیارهای ورود به مطالعه شامل زنان با سن حاملگی بیشتر از 37 هفته، حاملگی تك قلو، داشتن حداقل 8 ساعت زمان ناشتایی، سزارین به روش بی‌هوش رژیونال(نخاعی) بود. پس از ثبت مشخصات دموگرافیك و حاملگی، زنان به طور تصادفی به دو گروه تغذیه زودرس (2 ساعت پس از اتمام عمل، 250 سی‌سی آبمیوه صاف شده، در 2 ساعت بعدی رژیم سبك چای و بیسكوئیت و در 2 ساعت بعد از آن رژیم معمول) و تغذیه معمولی(8 ساعت پس از عمل رژیم مایعات صاف شده و روز بعد از عمل رژیم معمول) تقسیم شدند، وجود علایم گوارشی (تهوع، استفراغ، بی اشتهایی، دیستانسیون شكم، نفخ و درد كرامپی شكم) در 2 ساعت، 4 ساعت، 8 ساعت و 12 ساعت پس از عمل، زمان سمع صداهای روده ای، اولین دفع گاز و زمان اولین دفع مدفوع ثبت گردید. داده‌‌های جمع‌آوری شده با استفاده از آزمون‌های آماری مربع كای و تی تست تجزیه و تحلیل شدند.   یافته‌ها: شیوع علایم گوارشی در 2 و 4 ساعت پس از عمل در گروه تغذیه زودرس و در 8 ساعت پس از عمل در گروه تغذیه معمولی به میزان معنی‌داری بیشتر بود(05/0p<). در ساعت 12 پس از عمل تفاوت معنی‌داری از نظر علایم گوارشی بین دو گروه وجود نداشت(05/0p<) زمان سمع صداهای روده ای و زمان دفع گاز نیز در گروه تغذیه زودرس به میزان معنی‌داری زودتر از تغذیه معمولی بود(001/0=p)، اما تفاوت معنی‌دار از نظر زمان دفع مدفوع بین دو گروه وجود نداشت.   نتیجه‌گیری: تغذیه زودرس باعث تسریع بروز علایم گوارشی، سمع زودتر صداهای روده ای و دفع زودتر گاز شد. توصیه می‌شود در مطالعه‌های آتی رژیم‌های متفاوت و نیز میزان پذیرش و رضایت بیمار مورد بررسی قرار گیرد.

Background & aim: Early feeding after cesarean section can have beneficial effects, however, no sufficient study has been conducted in this area. The aim of this study was to determine the effects of early feeding on the gastrointestinal complications in women after cesarean section and comparing it with a regular diet.   Methods: The present randomized-clinical-trial study was conducted on 160 women who admitted to Shohada hospital and underwent cesarean section in 2011-2012. The inclusion criteria included women with gestational age more than 37 weeks, singleton pregnancy, having at least 8 hours of fasting, and regional anesthesia (spinal cord), respectively. After registration of demographic characteristics and pregnancy, women were randomly divided into two groups: Early feeding (2 hours after completion of the operation, 250 ml filtered juice, tea and biscuits style regime in the next 2 hours and 2 hours after the usual diet) and the usual power (8 hours of operation clear liquid diet the day after the usual diet) groups. Presence of gastrointestinal symptoms in 2, 4, 8 and 12 hours after surgery, time to the bowel sounds auscultation, passage of flatus and stool were recorded. Data were analyzed by SPSS software version13.The significance level of p-value was considered <0.05.   Results: The prevalence of gastrointestinal symptoms (nausea, vomiting, loss of appetite, abdominal distension, feeling of flatulence and abdominal cramp) was significantly higher at 2 and 4 hours after operation and in early feeding group and after 8 hrs. in surgery of normal diet respectively(P<0.05). There was no significant difference in symptoms between the two groups observed 12 hours after surgery (05/0 p <). The bowel sounds auscultation and passage of flatus were recorded earlier in early feeding group (P=0.001), while the recorded time for passage of stool was not different between the two groups (P>0.05).   Conclusion: Early feeding caused the acceleration of gastrointestinal symptoms, earlier bowel sounds auscultation and earlier utilization of gas. It is recommended to investigate the different diets and examined the level of compliance and satisfaction.