اثر ورزش منظم بر پيامدهاي ناشي از استرس مزمن رواني‌اجتماعي در موش صحرايي مبتلا به نارسايي قلبي القاشده با ايزوپروترنول

Effects of regular exercise on psychosocial stress in rat model of heart failure induced by isoproterenol

مقدمه و هدف: استرس‌هاي رواني- اجتماعي، از متغيرهاي تعيين كننده «عدالت در سلامت»؛ و يكي از عوامل ايجاددكننده مشكلات باليني در سلامت عمومي اغلب جوامع به‌شمار مي‌روند. اين استرس‌ها مي‌توانند سبب ايجاد و تشديد بسياري از بيماري‌ها، از قبيل بيماري‌هاي قلب و عروق گردند. مطالعات نشان مي‌دهند كه اين‌گونه استرس‌ها توليد راديكال‌هاي آزاد را القا مي‌كند و پيدايش استرس اكسيداتيو را سبب مي‌شوند. همان‌طور كه ورزش منظم و كاهش استرس روش‌هاي موثري براي كاهش مرگ‌ومير ناشي از بيماري‌هاي قلبي‌‌عروقي هستند، عدم فعاليت جسمي و چاقي به‌عنوان عوامل خطرساز ابتلا به اين بيماري‌ها هستند. مواد و روش‌ها: پنجاه سر موش صحرايي به‌طور تصادفي به پنج گروه تقسيم شدند: گروه كنترل (Sham)، گروه نارسايي قلبي (ISO)، گروه استرس رواني‌اجتماعي + نارسايي قلبي (SS+ISO)، گروه ورزش + نارسايي قلبي (Ex+ISO) و گروه استرس رواني‌اجتماعي + ورزش + نارسايي قلبي (SS+Ex+ISO). استرس رواني‌اجتماعي به‌شكل تعويض هم‌خانه حيوان صورت گرفت. رت‌هاي گروه ورزش به‌مدت چهار هفته، پنج روز در هفته بر روي تردميل دويدند. نارسايي قلبي با تزريق زيرجلدي mg/kg130 ايزوپروترنول القا گرديد. شاخص‌هاي ديناميك قلب شامل FS، LVESD، LVEDD، LVPWT و EF جهت ارزيابي شدت نارسايي قلبي، توسط اكوكارديوگرافي مورد بررسي قرار گرفت و سطوح سرمي MDA، PAB به‌عنوان شاخص‌هاي اكسيداتيو و نيز كورتيكوسترون اندازه‌گيري شد. نتايج: استرس رواني‌اجتماعي سبب افزايش سطح سرمي MDA، PAB و كورتيكوسترون و نيز شاخص LVEDd و كاهش در شاخص‌هاي EF و FS و LVPWT گرديد (P < 0.05). اثرات حفاظتي ورزش منظم در گروه SS+Ex+ISO با كاهش در سطح سرمي MDA،PAB ، كورتيكوسترون، LVEDd و نيز افزايش در شاخص EF و FS در مقايسه با گروه SS+ISO مشخص شد (P < 0.05). نتيجه‌گيري: استرس رواني‌اجتماعي مي‌تواند سبب اختلال در شاخص‌هاي ديناميك قلب در زمينه نارسايي قلبي، افزايش شاخص‌هاي استرس اكسيداتيو، افزايش سطح سرمي كورتيكوسترون گردد. برنامه ورزشي منظم توانست بخشي از اثرات مخرب ناشي از استرس عدم ثبات اجتماعي را تعديل نمايد، بنابراين به‌منظور تجربه زندگي سالم‌تر علاوه بر كاهش عوامل ايجادكننده استرس‌هاي گوناگون، ورزش منظم همواره توصيه مي‌گردد.

Background and Objective: Psychosocial stresses are one of the causes of most clinical problemes of general health of societies. It can produce and intensify many diseases such as cardiovascular disorders. Studeise have shown this type of stress could produce free radicales and lead to oxidative stress. As regular exercise is effective in decreasing mortality from cardiovasulare dieases, immobility and obesity are the main risk factores for occurring of these diseases. Materials and Methods: Fifty rats were randomly divided into 5 groups: Control group, Heart failure group, Psychosocial stress and Heart failure group, Exercise and Heart failure group, and Psychosocial stress, exercise and heart failure group. Psychosocial stress was induced by change of cage-mate of animals. The rats in the training intervention groups were trained to run on a treadmill, 5 days a week for 4 weeks. Subcutaneous injection of isoproterenol (130 mg/kg) was used to induce experimental heart failure. Severity of heart failure was evaluated by functional parameters such as FS, LVEDd, LVESd, LVPWT and EF by echocardiography. Plasma levels of malondialdehyde (MDA) and pro-oxidant/antioxidant balance (PAB), as oxidative parameters and corticostrone level were also evaluated in rat serum. Results: Psychosocial stress increased levels of PAB, MDA, corticostron and LVEDd and decreased EF, FS and LVPWT (P < 0.05). Protective effects of regular exercise was shown with decreased levels of PAB, MDA, corticostrone, and LVEDd and increased EF, FS and LVPWT in SS+Ex+ISO in comparison with SS+ISO (P < 0.05). Psychosocial stress caused more increase in serum levels of PAB and MDA in rat with heart failure (P < 0.001). Application of 4-week exercise caused more improvement in serum levels of PAB and MDA (P < 0.001). Conclusion: Psychosocial stress can disturbe functional indexes in heart failure, increases oxidative stress indexes and corticostrone level of serum. Regular exercise could improve some of deleterious effects of psychosocial stress. So, for experiencing more healty situation, both reduction of various stress sources and regular exercise are recommended.