اثرات سهميه بندي آب آبياري بر الگوي كشت و سود ناخالص زارعين در منطقه آمل

در دهه هاي اخير افزايش فشارهاي جمعيتي، بهبود سطح زندگي و تقاضاي در حال افزايش براي كيفيت محيط زيست، دولت ها را بر آن داشته تا براي مديريت كارآمد منابع آب، راهكارهاي بهتري ارائه كنند. از آن جا كه بخش كشاورزي بزرگترين مصرفكننده آب مي باشد، لذا ارائه شيوههاي مديريت منابع آب و تدوين سياست هاي صحيح در اين بخش لازم و ضروري به نظر ميرسد. در مطالعه حاضر، تحليل اقتصادي اثرات سهميه بندي آب آبياري بر الگوي كشت و سود ناخالص زارعين شهرستان آمل با استفاده از مدل برنامه ريزي رياضي اثباتي مورد بررسي قرارگرفته است. اين مدل با استفاده از داده‏هاي سال زراعي 92-1391 و براي مناطقي از شهرستان كه داراي كشاورزي آبي مي‏باشند (دشت سر، مرانده، رئيس آباد واسكو محله) ساخته شد. جهت دستيابي به نتايج كاربردي، ابتدا تابع توليد با كشش هاي جانشيني ثابت و سپس تابع هزينه درجه دوم در مدل برنامهريزي رياضي اثباتي گنجانده شد. نتايج نشان داد كه اعمال سياست سهميهبندي آب آبياري منجر به كاهش سطح زيركشت اغلب محصولات منتخب زراعي در مناطق با كشاورزي آبي شهرستان آمل ميشود، اما محصول كلزا در مناطق دشت سر، مرانده و رئيس‏آباد و محصول شبدر در منطقه اسكو محله نسبت به ديگر محصولات الگوي كشت، بيشترين كاهش سطح زيركشت و به عبارتي بيشترين حساسيت را به همراه دارند. همچنين، نتايج حاصل از اعمال سهميه بندي آب آبياري افزايش سطح زيركشت محصولات با صرفه اقتصادي بالا مانند برنج و نياز آبي پايين مانند ذرت علوفه اي را در الگوي كليه مناطق با كشاورزي آبي در شهرستان آمل نشان داد.