تأثير عوامل اجتماعي اقتصادي مرتبط با سرانه ي هزينه هاي بهداشتي درماني خانوارهاي ايران به تفكيك استان هاي كشور: سال هاي 1390-1360

Influence of socioeconomic factors associated with per capita household health expenditure in Iran provinces: years 1981 to 2011

زمينه و هدف: امروزه بررسي هزينه هاي بهداشتي درماني خانوار به دليل كاربرد آن در سياست گذاري به موضوع مهمي تبديل شده است. وضعيت اقتصادي اجتماعي، ميزان دسترسي به خدمات، ساختار جمعيتي و پيشرفت تكنولوژي فاكتورهايي هستند كه اهميت آنان در روند مطالعه مورد سنجش قرار گرفته است. مواد و روش كار: در راستاي يافتن تأثير متغييرهاي مستقل، روش رگرسيون تعميم يافته، در داده هاي پنل متشكل از 24 مقطع و30 سال، به اجرا درآمده است. منبع داده ها، پايگاه نشريات مركز آمار ايران بوده و در دو نرم افزار اقتصادسنجي STATA 11 و 7 EVIEWS مورد تحليل قرار گرفته اند. يافته ها: متغير وابسته با وضعيت اقتصادي(درآمد و هزينه هاي بيمه اي خانوار) و دسترسي خانوار به خدمات سلامت(توزيع پزشك به نسبت خانوارها) در نقاط شهري و روستايي ارتباط مستقيم داشت. همچنين ميان مشخصه ي دموگرافيك جمعيت(نسبت كهنسالي) و بهبود تكنولوژي با هزينه هاي بهداشتي درماني در نقاط شهري به ترتيب ارتباط معني دار مستقيم و غير مستقيم يافت شد. نتيجه گيري: ناكارآمدي نظام بيمه اي، نظارت ضعيف بر سيستم ارائه ي خدمات و بالا رفتن تعداد افراد سالخورده موجب افزايش ميانگين هزينه هاي بهداشتي درماني خانوار شده است. بر خلاف پيش فرض هاي موجود در زمينه ي تكنولوژي، نتايج برآوردها تأييدي بر تأثير آن بر كاهش هزينه هاي بهداشتي درماني است. اقداماتي چون يكپارچگي نظام بيمه اي به منظور كاهش قيمت تمام شده خدمات و افزايش سطح آگاهي افراد نسبت به تكنولوژي به خصوص در نقاط روستايي از اولويت برخوردار است.

Background objectives: Because of its policy implications, investigating the household health care expenditures has become an important issue . the socioeconomic status of households along with access to facility, demographic structure and technological progress are factors which examined in terms of importance .nbsp; Materials Methods:nbsp; in order to explore the impact of independant variables, OLS regression technique was implemented on a panel dataset of 24 section and 30 years. The source was the database of statistical center of Iran which were analyzed by two econometrics software named Stata 11 Eviews 7. Results: dependant variable had direct relationship with household economic status (household total expenditure and insurance expenditure) and household access to health service (distribution of physician over the household ) in urban and rural area. moreover, the demographic characteristics (proportion of elderly over the household) and technological improvement with healthcare expenditure in urban areas was found to be directly and indirectly related. Conclusion: Inefficiency of the health insurance system, the poor surveillance over system services and increase in number of elderly had also led to increase in the average cost of household health care expenditure. against the common hypothesis for technology, the estimation results confirm the effects ofnbsp; technology on decreasing the health care expenditure. actions such as system integration to decrease the cost of services and Increasing the people level of knowledge toward technology specially in rural area is of priority. Key words: Iran, Health expenditure, Socioeconomic Factors, panel model