پايش مكاني خشكسالي كشاورزي از طريق سري هاي زماني شاخص هاي NDVI و LST داده هاي MODIS (مطالعه موردي: استان مركزي)

خشكسالی پدیده ای است طبیعی كه تقریباً در تمامی اقالیم جهان رخ می‌دهد. اثرات این پدیده خزنده و آرام در مناطق خشك و نیمه خشك به دلیل بارندگی سالانه كمتر شان، بیشتر است. در تحقیق حاضر برای پایش مكانی خشكسالی، از سری‌های زمانی NDVIو LSTسنجنده MODISماهواره Terraدر ماه‌های فصول رشد (فروردین تا شهریور) سال‌های 1379 الی 1393 در استان مركزی استفاده شد. برای این منظور، شاخص VCIو TCIبترتیب بر اساس سری‌های زمانی 15 ساله NDVIو LSTبه صورت ماهانه ایجاد گردید و در ادامه شاخص VHIبر اساس تركیب دو شاخص مذكور استخراج شد. درنتیجه نقشه‌های درجات شدت خشكسالی بر اساس شاخص VHIدر پنج طبقه:1- خیلی شدید 2- شدید 3- متوسط 4- ملایم 5- بدون خشكسالی، استخراج گردیده و تغییرات این طبقات در سری‌های زمانی VHIمورد بررسی قرار گرفت. بررسی سری‌های زمانی حاصل از VCIو TCIنشان داد كه ارتباط معنی داری میان تغییرات NDVIو LSTوجود دارد. مطابق نتایج نقشه‌های طبقه بندی شدت خشكسالی، شاخص VHI، سال 1379 و 1380 دارای بیشترین شدت و سال‌های 1383 و 1386 دارای كمترین شدت خشكسالی بوده اند. همچنین ماه اردیبهشت دارای بیشترین شدت خشكسالی و شهریور دارای كمترین شدت خشكسالی بوده است. بیشترین درصد مساحت طبقات خشكسالی بترتیب مربوط به طبقه بدون خشكسالی (56%)، ملایم (19%)، متوسط (%15)، شدید (8%) و خیلی شدید (2%) بوده است. مقایسه نتایج حاصل از این تحقیق و گزارش سازمان هواشناسی، دقت بسیار خوب روش استفاده از شاخص سنجش از دوری VHI درپایش خشكسالی كشاورزی را نشان می‌دهد. نتیجه آنكه شاخص‌های سنجش از دوری پایش خشكسالی (مانند VHI) می‌توانند با برطرف كردن نقاط ضعف روش‌های نقطه‌ای، در پایش خشكسالی كشاورزی به تصمیم سازان و برنامه ریزان كمك شایانی نمایند.