مطالعه بيان ژن هاي پرتواني در مراحل مختلف تكوين جنيني ماهي گورخري (Danio rerio)

اگرچه نشانگرهاي پرتواني در پستانداران به خوبي شناخته شده اند، اما هنوز دانش ما در مورد اين نشانگرها در ماهيان و ديگر آبزيان اندك است. در اين راستا، بيان ژن هاي oct4، nanog، klf4، lin28، c-myc و sox2 كه به عنوان هسته مركزي پرتواني در موجودات مختلف گزارش شده اند، در مراحل مختلف تكوين جنيني ماهي گورخري، شامل مراحل مورولا (71 درجه ساعت)، بلاستولاي مياني (5/105 درجه ساعت)، گاسترولا (310 درجه ساعت) و سگمنتاسيون (684 درجه ساعت)، مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج بررسي بيان كمي ژن با استفاده از تكنيك Real Time PCR نشان داد كه در بلاستولاي مياني ژن هاي lin28، klf4 بيش ترين بيان معني دار و ژن هاي oct4، c-myc بيش ترين بيان غيرمعني دار را داشتند. علاوه بر اين، ژن sox2، كه به عنوان يكي از عوامل پرتواني در موش و انسان شناخته شده است، در ماهي گورخري بعد از مرحله گاسترولا به اوج بيان خود رسيد. همچنين نشانگر nanog در مرحله مورولا بيش ترين بيان را داشته و در مراحل ديگر تفاوتي در بيان اين ژن ديده نشد. بنابراين مهم ترين عوامل پرتواني در ماهي گورخري ژن هاي lin28 ، klf4، oct4 و c-myc هستند كه در مرحله بلاستولاي مياني به حداكثر بيان خود مي رسند. ژن sox2 در اين ماهي به عنوان ماركر پرتواني مطرح نيست و احتمالا در فرآيند تمايز دخيل است از طرفي با توجه به الگوي بياني nanog، به نظر مي رسد كه اين ژن نقش ديگري غير از عملكرد پرتواني در اين گونه داشته باشد.