تاثير مردم‌شناسي بر هستي‌شناسي، معرفت‌شناسي و روش‌شناسي فايرابند

The impact of anthropology on Feyerabend’s ontology, epistemology and methodology

فایرابند در آثار خود، ارجاعاتی به آثار مردم­شناسان شهیر داشته است. بررسی این ارجاعات نشان از تاثیر تعیین­كننده یافته­های مردم­شناختی بر فلسفه فایرابند دارد. این تاثیر به حدی است كه فایرابند، روش مردم­شناسی را به عنوان روش ایجابی مناسب برای مطالعه علم پیشنهاد می­كند. توصیه این روش به معنای پذیرش ضمنی مقومات آن مانند تكثر، نسبیت، تفاوت در ذهنیت­ها، قیاس­ناپذیری فرهنگ­ها و سنت­ها و ...است. در این مقاله ضمن بررسی ارجاعات فایرابند به مطالعات مردم­شناختی، نشان خواهیم داد كه فایرابند در چه موضوعاتی متاثر از یافته­های مردم­شناسی بوده است و چگونه این یافته­ها را در فلسفه علم بازسازی نموده است. تلاش خواهیم كرد تا تاثیر مردم­شناسی بر هستی­شناسی، معرفت­شناسی و روش­شناسی فایرابند را با تكیه بر مفاهیم واقعیت، ذهنیت، زبان، مشاهده مشاركتی و ...نشان دهیم.

Since the publication of Scientific Image, van Fraassen has criticized scientific realism and, instead, introduced constructive empiricism as an appropriate alternative. Adhering to the tenet of empiricism that ‘experience is our only source of information about the world’, he considered acquiring any knowledge of the unobservable level of the world as impossible. According to van Fraassen, the realistic belief in the (approximate) truth of scientific theories has no epistemic basis; and, in this case, he only allowed belief in the empirical adequacy of these theories. The present assay explains and examines the key elements of constructive empiricism and contrasts it with scientific realism. We will indicate that van Fraassen’s argumentation in rejecting realism and defending his position is not able to provide the necessary and sufficient justifications for the replacement of scientific realism with constructive empiricism