نقد شبهه رويت الهي در روايات توحيدي امام رضا (عليه السلام)

Criticism of the visibility of God through monotheistic narrations of Imam Reza

چكيده: از جمله مباحث چالش برانگيز در حوزه خداشناسي مسيله رويت الهي است. از يك سو عادت و انس انسان به باور به وجود هر چيز در پي رويت آن، درخواست پيوسته رويت الهي را سبب شده است و از سوي ديگر، متون ديني بر استحاله اين امر تاكيد مي‌كنند. شيوع روايات ناسره مبني بر رويت خداوند توسط پيامبر(ص) در شب معراج يا رويت الهي توسط مومنان در روز قيامت، ميان منابع روايي اهل سنت، زمينه باور به رويت را در ميان مسلمانان تا عصر امام رضا(ع) گسترش داد و باعث طرح پرسش‏هايي در اين زمينه از آن حضرت شد. امام به عنوان سنگربان حقيقي دين با كمك براهين قرآني و عقلي به نقد اين شبهه پرداخت. نگارنده در اين مقاله ضمن بررسي ديدگاه اماميه، معتزله و اشاعره درباره رويت خداوند، اهم روايات توحيدي از امام رضا(ع) به ويژه گفت و گوي ابوقرّه با آن حضرت در نقد اين شبهه را بررسي كرده است.

Abstract: One of the controversial topics in Theology is the issue of visibility of God. At one side human being habitude and familiarity is believing a matter after observing it, which has caused continuously demands for seeing God, and on the other side religious scripts has emphasized the inconceivability of this issue. Infiltration of false narrations which quoted the eyesight of Prophet Mohammad in the night of Meraj and seeing the Divinity by the believers in the day of resurrection in Sunni hadith references, created a context for Muslims to have credence on this issue until the era of Imam Reza and led to asking Imam about this issue. Imam as the true guardian of the Islam criticized this doubt by Quranic and rational logics. The author of this article in addition to discussing the opinions of Imami, Mu’tazilite and Ash’arites about the visibility of God, surveys about the principle narrations of Imam Reza on monotheism, including the conversation between Abu-Ghorah and Imam Reza on criticizing this issue.