بررسي تأثير برنامه آموزشي مبتني بر الگوي خود مديريتي بر خستگي بيماران سلول داسي شكل

Effectiveness of self management educational program on fatigue in sickle cell patients

زمينه و هدف: خستگي يكي از علائم شايع در بيماران مبتلا به بيماري سلول داسي شكل است كه با ايجاد خلق و خوي افسرده در بيماران و كاهش فعاليت هاي روزمره زندگي منجر به كاهش كيفيت زندگي اين بيماران مي گردد. هدف اين مطالعه تعيين تأثير برنامه خودمديريتي بر خستگي در بيماران مبتلا به بيماري سلول داسي شكل است. روش بررسي: در اين مطالعه نيمه تجربي 69 بيمار مبتلا به بيماري سلول داسي شكل مراجعه كننده به درمانگاه تالاسمي بيمارستان شفا اهواز به روش سرشماري وارد مطالعه شدند. برنامه خودمديريتي طي دو جلسه آموزش انفرادي، يك جلسه آموزش گروهي بزرگ و دو جلسه آموزش گروهي كوچك به مدت 12 هفته اجرا شد. ميزان خستگي قبل از مداخله، هفته دوازدهم و هفته 36 با استفاده از پرسشنامه سنجش خستگي FSS ارزيابي گرديد. يافته ها: يافته ها نشان داد ميانگين نمرات خستگي بيماران بعد از مداخله در مقايسه با قبل از مداخله به طور معناداري كاهش يافته است. آزمون اندازه هاي تكراري نشان داد ميانگين خستگي در هفته 36 نسبت به هفته 12 افزايش يافته با اين حال در مقايسه با پايه مداخله بطور معني داري كاهش يافته است. نتيجه گيري: به كارگيري برنامه خودمديريتي به عنوان يك مداخله پرستاري كم هزينه و غير تهاجمي بر كاهش سطح خستگي در بيماران سلول داسي شكل مؤثر بوده است. بنابراين اجراي برنامه هاي خودمديريتي به عنوان يك روش مؤثر در توانمندسازي بيماران سلول داسي شكل جهت مديريت مشكلات سلامتي خود قابل توصيه است.

Background and aims: Fatigue is one of the common symptoms in sickle cell patients by creating depressed mood and decreasing the levels of daily activities of living is caused to decrease the level of quality of life. The aim of this study was to determine the effectiveness of selfmanagement program on fatigue in patients with sickle cell disease. Methods: In this quasiexperimental study, 69 patients with sickle cell disease referred to the Thalassemia Clinic of Ahvaz Shafa Hospital entered the study by census method. Patients received a selfmanagement program that was implemented in two individual educational sessions, a large group session and two small group training sessions for 12 weeks, while their fatigue before the intervention was assessed at the twelfth week and thirtysixth week using Fatigue Severity Scale (FSS) questionnaire. Results: The mean score of fatigue after intervention in patients significantly decreased compared to those before the intervention (P<0.001). Repeated measures test showed that the mean score of fatigue slightly increased in the thirtysixth week, compared to the twelfth week. However, it was significantly come down in comparison with the intervention baseline (P<0.001). Conclusion: The results indicate the effectiveness of selfmanagement program as a lowcost and noninvasive nursing intervention on the reduction of fatigue in sickle cell patients. Therefore, selfmanagement program as an effective way is advisable to empower the sickle cell patients and help them to manage the disease the health problems.