نقش توان خود پالايي رودخانه ها در تعيين حدود مجاز پارامترهاي كيفي پساب ها

يكي از مهمترين راه‌هاي جلوگيري از آلودگي منابع آب‌هاي سطحي تدوين قوانين و استانداردهاي تخليه پساب به اين منابع مي‌باشد. اين استانداردها بايد به‌گونه‌‌اي باشند كه علاوه بر حفظ شرايط كيفي مناسب رودخانه، از لحاظ اقتصادي و فني نيز قابل اجرا باشند. در استاندارد بسياري از كشورها از جمله ايران به توان خودپالايي رودخانه‌ها براي تعيين استاندارد تخليه آلاينده‌ها، به‌خصوص آلاينده‌هاي تجزيه پذير توجهي نشده است. هدف اين مقاله نشان دادن اين نكته است كه تعيين يك استاندارد يكسان براي تخليه پساب به همه رودخانه‌ها مناسب نيست و شرايط هيدروليكي و محيطي هر رودخانه بايد در نظر گرفته شود، به همين جهت در اين مقاله با بكارگيري مدل QUAL2kw شبيه سازي دو سناريو روي رودخانه قشلاق كردستان صورت پذيرفت. در سناريوي اول غلظت پارامترهاي اكسيژن محلول در آب (DO) و اكسيژن خواهي بيوشيميايي (BOD) تخليه شده به رودخانه به ترتيب 2 و30 ميلي‌گرم بر ليتر بر اساس حدود مجاز استاندارد فعلي تخليه پساب به آب‌هاي سطحي ايران شبيه‌سازي شد و در سناريوي دوم بر اساس توان خودپالايي رودخانه و منابع آلاينده موجود به‌شرط حفظ شرايط كيفي مناسب رودخانه (اكسيژن محلول در آب حداقل برابر 5 ميلي‌گرم بر ليتر) حد مجاز 50 ميلي‌گرم بر ليتر براي پارامترBOD جهت تخليه به رودخانه‌ي مورد مطالعه در نظر گرفته شد. مقايسه اقتصادي اين دو سناريو و برتري سناريوي دوم با اختلاف هزينه اقتصادي ده ميليارد ريالي نشان داد كه مي‌توان با استفاده بهينه از توان خودپالايي هر رودخانه استانداردي تعيين كرد كه توجيه اقتصادي مناسبي هم براي تخليه كنندگان داشته باشد.