بازتاب نمادين قرباني ميترايي - اسطوره كشتن گاو نخستين- در هفت‌پيكر نظامي

Iconic Reflection of Mithraic Sacrifice - Myth of Slaying the First Bull (Evagdât) - The Seven Beauties – Nizami

راز آميزترين و شگفت ترين ماجراي مهر، پيكار با گاو نخستين است. ميترا با كشتن گاو ازلي و جـاري كردن خونش به شكوفايي و آفرينش ِ سودمند زمين كمك مي كند. اين انديشۀ بنيادي آيين مهر بسياري از مذاهب و فرهنگ ها را تحت تاثير خود قرارداد. باور بـه قرباني براي رهايي از نيروهاي شر و اهريمني به منظور دستيابي به بركت درگذر زمـان به شكل هاي مختلف همراه هميشگي مردمان فلات ايران گرديده است؛ به همين منظور گـاهي انساني مقدس يا حيواني بلاگردان قوم مي گرديد تا با اين قرباني گناهان، دردها و رنج هاي مردم ازبين برود. آنان با انجام اين تدابير و به كارگيري روش هاي آييني _ نمايشي خواهان بازسازي زمان و مكان آفرينش كيهاني بودند تا خوشبختي و بركت بخشي حاصل از كشتن گاو نخستين را بار ديگر از آن زمين و مردمانش كنند، پس در يك سور همگاني با خوردن پاره هايي از گوشت نيرو، بركت و زاينـدگيِ گاو را به خود منتقل مي كردند و به يك نوع وحدت دست مي يافتند. اين عمل قربانيِ شادي آور دست مايه ادبيات غني فارسي گرديد و نويسندگان و شاعران بسياري تحت تاثير آن به آفرينش ادبي پرداختند؛ از اين ميـان نظامي گنجوي در داستان هفت پيـكر به موضوع سنت قربـاني توجه ويژه اي نشان داده است. او با زبان قصه به شماري از آيين هاي مرتبط با قرباني ازجمله باززايي، آفرينش، باران خواهي، كسوف و جنگ اشاراتي كرده است و با به كارگيري آرايه هايي ادبي به ويژه تمثيل، تلميح و ايهام روايتي نو و جذاب از اين باورها و سنن آييني ترسيم كرده است.

The most secret and most wonderful story of Mehr is the fight with the primitive cow. Mithra makes the earth to flourish and fertilize by killing the eternal cow and pouring its blood. This basic idea in Mehr religion influenced many cultures and cults. Belief in different forms of sacrifice to be immune from the evil forces and to find blessing has been pinned to the lives of residents of Iranian Plateau thorough the history. For this reason, some people or animal became the scapegoats for a tribe so that this sacrifice would diminish the sins, pains, and suffering of people. By these actions and other dramatic rituals, people aimed at reconstruction of time and place of cosmic creation so they could find the happiness and blessing once again by killing the primitive cow. So in a large feast, they all ate a piece of the beef to transfer her power, fertility, and blessing to themselves where they found a sort of unity. This happy sacrificing became one of the themes in Persian literature and was recreated in the works of many poets and writers. Among these, Nezami Ganjavi has paid especial attention to the ritual of sacrifice in his story quot Haft Peykarquot . By the language of tales, he points at a number of sacrificerelated rituals including regeneration, creation, rain prayer, eclipse, and war. He uses literary arrays such as allegory, allusion, and ambiguity to depict a new and interesting account of these beliefs and ritual traditions.