شناسايي مؤلف متون كهن ادبي با مراجعه به ساختار‌هاي نحوي موجود در آن (مطالعه‌ي موردي: تذكره الاولياء)

Author Identification of Old Literary Texts Based on Syntactic Structures (Case Study: Tadhkirat al-Awliya)

در ادبيات كهن فارسي آثاري وجود دارد كه به دليل قدمت تاريخي و وجود نسخه هاي متعدد از آن ها، ضروري است نسخه ي اصل و صحيح اين آثار مشخص گردد. از آنجايي كه آثار كهن وظيفه ي انتقال دانش و فرهنگ را عهده دار ميباشند، تعيين نسخه ي صحيح اين آثار اهميتي ويژه مي يابد. در روش هاي معمول از طريق مقايسه ي نسخه هاي گوناگون با يكديگر(نسخه شناسي) و همچنين بررسي سبك اثر (سبك شناسي) تلاش مي شود نسخه ي اصل مشخص شود. در اين روش هاي عموماً كيفي بيشتر عوامل تاريخي، فرهنگي ، اجتماعي و حتي سياسي آن دوره مد نظر قرار مي گيرند. در دهه هاي اخير، روش هايي براي تعيين مؤلف متون مورد استفاده قرار گرفته اند كه كمي بوده و در آنها تنها عوامل زباني مورد توجه قرار مي گيرد. بديهي است كه استفاده از اين روش ها به نتايجي دور از هرگونه تفسير و تأويل منجر خواهد شد. در اين پژوهش روشي كمي براي شناسايي مؤلف ملحقات تذكره الاولياء به كار گرفته شده است. انتساب بخش ملحقات به عطار به دلايلي مورد ترديد است. در پژوهش حاضر، ساختار هاي نحوي قسمت هايي از دو بخش اصلي و ملحقات اين اثر استخراج ، توصيف و سپس مورد مقايسه قرار گرفتند. نتايج به دست آمده از طريق آزمون آماري chi square تحليل گشتند. براساس يافته هاي اين پژوهش نسبت بخش هاي الحاقي به عطار مورد تاييد قرار نگرفت.

In old Persian literature, there are works which due to the oldness and existence of several versions, it is necessary for the original version to be specified. Since these works are a means of transferring knowledge and culture, designation of their original version will attain special significance. In usual methods, decisions about original version are made through the comparison of several versions (codicology) and also the study of the style of the works (stylistics). These methods take into account linguistic factors including structural, stylistic, semantic, and handwriting as well as historical factors. In recent decades, new quantitative methods which concentrate just on linguistic factors were created. Furthermore, the use of these methods will make decisions making free from personal views and interpretations. This study employs a quantitative method for author identification of appendices of Tadhkirat alAwliya, for which there are doubts concerning their attribution to Attar. In this study, syntactic structures of two parts, the original one and the doubtful one ( Molhaghat ), were extracted then their frequencies were compared and analyzed through chisquare statistics. Based on the results, these parts ie. Molhaghat cannot be attributed to Attar.