بررسي تصحيفاتي در ديوان اثيراخسيكتي

An Investigation of several Distortions in the Divan of Athir al-Din Akhsikati

داشتن متون پيراسته از اغلاط الزام جدي تحقيق هاي ادبي است چرا كه بدون برخورداري از متوني صحيح، عملاً در حوزه هاي ديگر تحقيقات ادبي همچون فرهنگ نويسي و نقد متون و غيره نيز نمي توان آثاري دقيق و معتبر در دسترس جامعه علمي قرار داد. در اين ميان تصحيح متون قديمي تر اهميتي دوچندان دارد. چرا كه اين دست متن ها به دليل برخورداري از واژگان كهنه و ناشناخته و زبان و نحو و صورخيال خاصي كه امروزه براي مخاطب چندان آشنا نيست بيشتر مورد تغيير و تحريف قرار گرفته اند و از طرفي بررسي و تصحيح متن هاي قرون بعد، بدون شناخت متن هاي كهنه تر عملاً امكان پذير نيست. اثيرالدين اخسيكتي از قصيده سرايان قرن ششم هجري است كه ديوان او تنها يكبار توسط ركن الدين همايون فرخ در سال 1337 تصحيح علمي شده است. متأسفانه به دليل بي دقتي مصحح و عدم استفاده او از نسخه قديمي موجود از ديوان اين شاعر، سرتاسر ديوان پر است از اغلاط و اشتباهات و ارجاع به اين متن خالي از خللي نخواهد بود. در اين مقاله كوشيده شده است تا بعضي از اغلاط اين ديوان مشخص شود و صورت صحيح آن با تكيه بر شواهد و دلايل ارائه گردد.

Having texts purified from mistakes is one of the serious requirements of literary researches because, without having correct texts, we cannot create authentic and accurate works in other fields of literary research such as lexicography, text criticism etc. Accordingly, the correction of older texts is of much more significance because these texts, due to having old and unknown words as well as special language, grammar and imagery which are not known to present readers, have changed and been distorted more and, on the other hand, the investigation and correction of newer texts is not practically possible without sufficient knowledge of older texts. Athir alDin Akhsikati is one of the odecomposers of sixth century (A.H) whose divan has been corrected scientifically just one time by RoknodinHomayounFarrokh in 1377. Unfortunately, due to carelessness of the corrector and not using the old available version of the divan, this correction is full of mistakes and errors and, thus, reference to it would not be without any problem. This paper aims to identify some of these mistakes and offer their correct form relying on evidence and reasons.