بررسي بن‌مايه‌هاي اساطيري در داراب‌ نامه طرسوسي

Mythological criticism of Darab name tarsusi

داراب نامه طرسوسي از جمله قصه هاي عاميانه بلندي است كه ظرفيت پژوهشي بالايي دارد؛ نقد نمادين و ظرفيت هاي رمزي آن، نقد اسطوره اي، نقد حماسي و نقد سوررئاليستي از جنبه هاي پژوهشي اين داستان است كه اهميت آن را نشان مي دهد. طرسوسي در اين قصه با اقتباس از حماسه ملي ايران، نوعي حماسه تاريخيدينيِ منثور به دست داده است. بي ترديد نقش حماسه ها و شخصيت هاي حماسي ملي در اين قصه، بسيار تأثيرگذار بوده است. اسكندر در اين قصه كُنش هايي حماسيپهلواني همچون كنش هاي رستم، اسفنديار و سام(در سام نامه خواجو) دارد. در اين پژوهش كه به روش توصيفي تحليلي و به صورت كتابخانه اي انجام گرفته است، درپي آنيم تا با بررسي بُن مايه هاي اساطيري و تاريخي اين قصه، دريابيم كه طرسوسي تا چه ميزان با اساطير ملي و فراملي آشنا بوده است و آيا مي توان به تفكيك و دسته بندي انواع اساطير و باورها پرداخت. پس از بررسي به اين دسته بندي ها رسيديم: اساطير و باورهايي كه منشأ ايراني دارند، اساطير و باورهايي كه منشأ اسلامي دارند و اساطير و باورهايي كه منشأ سامي دارند.

Darab name tarsusi is one of the most known of Persian folktales that has a high research capacity. Symbolic criticism and its cryptic capacity, myth criticism, epic criticism and surrealistic aspects of this story is that it will shows its important. Tarsusi brought out a prose religious historical epic, with adaptation of national epic, that it show his knowledge and acquainted. The role of epics and national epic characters in this fiction, no doubt, is very effective. In this fiction iskandar, however, has same epic heroic function as rustam, isfandyar and sam(in sam name of khajo kermani). This research done in a descriptiveanalytical and library attitude, and we sought to understand to know that how many acquainted tarsusi with national and transnational mythology and are we can separate and sort mythology and beliefs. After reviewing we are sorted them in this kind: myths and beliefs that are Iranian origin, myths and beliefs that are Islamic origin and myths and beliefs that are sami origin.