طراحي، ساخت و ارزيابي دستگاه ثبت خودكار فعاليت جويدن براي شناخت رفتار مصرف خوراك، نشخوار و فعاليت جويدن گاو شيري

برای اولین بار در ایران طراحی، ساخت و ارزیابی دستگاه ثبت خودكار فعالیت جویدن برای شناخت رفتار مصرف خوراك، نشخوار و فعالیت جویدن گاو شیری انجام شد. بدین منظور از 2 رأس گاو 2 بار زایش كرده هلشتاین در اوایل شیردهی نگه‌داری شده، در جایگاه‌های انفرادی (4×3 متر) كه با جیره كاملاً مخلوط یكسان تغذیه شدند، استفاده شد. فعالیت جویدن در طی 4 روز متوالی به دو روش شامل 1) مشاهدات عینی (به فواصل 1، 5 و 10 دقیقه‌ در طی شبانه روز توسط كارشناس ماهر) و با استفاده از دستگاه ثبت خودكار فعالیت جویدن، ثبت گردید. میانگین زمان مصرف خوراك، نشخوار، كل فعالیت جویدن، زمان خوردن به مقدار خوراك مصرفی، زمان نشخوار به مقدار خوراك مصرفی، زمان جویدن به مقدار خوراك مصرفی و زمان نشخوار به زمان خوردن هیچ‌گونه تفاوت معنی‌داری بین دو روش وجود نداشت، كه بیانگر صحت كاركرد دستگاه و قابل پذیرش بودن داده‌های به‌دست آمده از دستگاه ثبت خودكار جویدن بود. به علاوه، با استفاده از دستگاه ثبت خودكار جویدن، تعداد جوش در هر ثانیه در زمان نشخوار 077/0±16/1 دفعه، تعداد جوش در هر ثانیه در زمان مصرف خوراك 095/0±26/1 دفعه، زمان نشخوار به ازای هر لقمه 6±62 ثانیه، میزان جابه‌جایی فك در زمان نشخوار به ازای هر لقمه 64± 566 سانتی‌متر، میزان جابه‌جایی خوردن در یك دقیقه 22±482 سانتی‌متر، زمان استراحت بین هر وعده نشخوار 44/0±5 ثانیه و تعداد جوش در زمان خوردن 12±76 دفعه در هر دقیقه بود. با توجه به داده‌های به‌دست آمده در این آزمایش توسط دستگاه ثبت خودكار جویدن، می‌توان نتیجه گرفت كه عمده دلیل بی‌نظمی در زمان خوردن به ولع حیوان برای صرف غذا می‌باشد، زیرا دام در هر دقیقه در زمان خوردن 26/1 دفعه فك خود را حركت می‌دهد و همچنین میزان جابه‌جایی فك 482 سانتی‌متر در هر دقیقه می‌باشد، در صورتی‌كه در زمان نشخوار دام با سرعت كمتری فك خود را حركت داده (16/1 دفعه) و میزان جابه‌جایی فك در دامنه بیشتری قرار دارد (566 سانتی‌متر) كه نشان از حالت آرامش و استراحت در زمان نشخوار است. با آزمایش صورت گرفته دستگاه ثبت خودكار جویدن از لحاظ علمی مورد بررسی قرار گرفت و صحت عملكرد آن مورد تأیید قرار گرفت، امید است كه در آینده متخصصان تغذیه دام به راحتی و به سحولت بتوانند از این‌گونه وسایل در طرح‌های پژوهشی و علمی خود استفاده كنند، و نتایج قابل قبول‌تری را استخراج كنند تا بتوانند در مجامع علمی با اطمینان بیشتری بحث كنند. نتایج نشان داد كه استفاده از دستگاه ثبت خودكار فعالیت جویدن ضمن سنجش دقیق زمان مصرف خوراك، نشخوار و فعالیت جویدن قادر است اطلاعات ارزشمند دیگری از رفتار جویدن در گاو شیری را مورد ارزیابی قرار دهد.