مقايسه مدل هاي مختلف رشد و شبكه عصبي مصنوعي در برازش منحني رشد در گوسفند لري‌ بختياري

هدف از این مطالعه مقایسه مدل های مختلف رگرسیون غیرخطی، خطی و شبكه عصبی مصنوعی در برازش منحنی رشد در گوسفند لری بختیاری بود. شش مدل غیرخطی شامل نمایی منفی، برودی، ونبرتاالنفی، گومپرتز، لجستیك، ریچاردز و دو مدل چندجمله ای خطی با درجات برازش دو و سه و شبكه عصبی مصنوعی مورد استفاده قرار گرفت. از 29517 ركورد وزن بدن متعلق به 6320 بره لری بختیاری از تولد تا سن یك سالگی، جمع آوری شده در ایستگاه پرورش و اصلاح نژاد گوسفند لری بختیاری شهرستان شهركرد استفاده شد. مقایسه مدل ها توسط ضریب تعیین، میانگین مربعات خطا، میانگین قدر مطلق انحرافات و میانگین قدر مطلق درصد خطاها انجام شد. براساس مقایسه مدل ها توسط شاخص های مختلف نیكویی برازش، همه مدل های بررسی شده در پژوهش حاضر به خوبی توانایی برازش منحنی رشد را در گوسفندان لری بختیاری داشتند. نتایج حاصل نشان داد كه شبكه عصبی مصنوعی بهتر از مدل های غیرخطی و خطی توانست رشد را در گوسفندان لری بختیاری برازش كند و میتواند به عنوان جایگزینی برای مدل های رخطی و خطی باشد. از لحاظ برازش منحنی رشد مدل های مختلف پس از شبكه عصبی مصنوعی به ترتیب شامل برودی، چند جمله ای درجه سه، چند جمله ای درجه دو، ونبرتاالنفی، گومپرتز، ریچاردز، لجستیك و نمایی منفی بود. به هر حال، مدل های رشد غیرخطی برای توصیف رشد كاربرد بیشتری نسبت به مدل های خطی و شبكه های عصبی مصنوعی خواهند داشت زیرا مدلهای غیرخطی میتوانند پدیده رشد را در قالب چندین پارامتر دارای تفسیر زیستی خالصه كنند. در میان مدل های غیرخطی و خطی به ترتیب مدل برودی و چندجمله ای درجه سه بهتر از سایر مدلها بودند. در پژوهش حاضر همبستگی بین پارامترهای وزن بلوغ مجانبی و نرخ بلوغ در هر شش مدل رشد غیرخطی، منفی بهدست آمد. رابطه منفی بین این دو پارامتر نشان دهنده این است كه دام های با وزن بلوغ كمتر زودتر نیز بالغ خواهند شد. تجزیه واریانس پارامترهای منحنی رشد برودی نشان داد كه جنس بره و سال تولد بر كلیه پارامترهای مورد بررسی اثر معنی دار (P<0/01) داشتند. سن مادر اثر معنی دار (P<0/05) بر نرخ بلوغ داشت ولی بر وزن بلوغ اثر معنی داری نداشت. نوع تولد تأثیر معنی داری بر پارامتر وزن بلوغ مجانبی نداشت ولی دارای اثر معنیداری )P<0/01( بر نرخ بلوغ ایجاد نمود. با توجه به نتایج پژوهش حاضر پیشنهاد میشود كه از مناسبترین مدل رشد حاصل در این پژوهش یا مدل برودی میتوان در تعیین مشكالت مدیریتی، تنظیم برنامه های تغذیه ای و تعیین سن مناسب كشتار در ایستگاه اصلاح نژاد گوسفند لری بختیاری كمك گرفت.