ساختار قصّه در قصص‌الأنبياء كسايي

Structure of the story in Qasas ul-Anbiya of Kisai (Stories of the Prophets)

«قصص‌الأنبياء» كسايي اثري است به زبان عربي كه به قلم محمّدبن عبدالله كسايي نگارش يافته است. هويّت واقعي نويسنده آن به درستي معلوم نيست. اين اثر با نام‌هايي همچون «بدء الدّنيا و قصص‌الأنبياء»، «قصص‌الأنبياء و المبتدا» و «بدءالخلق و قصص‌الأنبياء» در جوامع اسلامي، به‌ويژه در ميان عوام رواج داشته است. انسجام در ساختار قصّه‌ها، اين كتاب را به يك متن ادبي داستاني تبديل كرده ‌است. نويسنده در تصنيف قصّه‌هاي خود، از قصص قرآن و روايات تاريخي بهره گرفته است و كتاب را با چاشني تخيّل آميخته است. قصّه‌هاي اين كتاب در دو دسته قابل بررسي است: قصّه‌هايي در آفرينش هستي (امور نخستينه؛ مثل لوح، قلم، عرش، كرسي، بهشت، دوزخ و ...) و قصّه‌هاي پيامبران. مهم‌ترين بخش داستاني كتاب، به قصّه پيامبران اختصاص دارد. در اين پژوهش، انواع قصّه و تحليل ساختاري آن به همراه بررسي عناصر داستان و برشمردن بنمايه‌هاي قصص‌الأنبياء كسايي به اجمال مورد بررسي قرار مي‌گيرد.

Qasas Ul Anbiya by Kisai is a works in Arabic by Muhammad b. Abdullah alKisai. The realidentityof itsauthoris not well known. This work is common in Islamiccommunities, especially among the public withnames such as“Bad’aldonya VA Qisas ulAnbiya’’, “Qasas UlAnbiya va almobtada’’ and Bad alkhalq va Qasas Ul Anbiya’’. Coherence in structure of the stories has madethis book isas afictionalliterarytext. The authorhas used from theQuranic storiesandhistorical narratives in writinghisstoriesandhehas filled his book with imagination. The storiesofthisbookareconsideredintwocategoriesincluding the storiesin thecreation of the universe and (The primitive affairs, such as Divine table, pen, Throne, the empyrean, Heaven, Hell, etc.) and Storiesof the Prophets. The mostimportantpart of bookis devotedtothe story ofthe prophets.In this research, it is brieflyconsidered types of stories and itsstructuralanalysis with story elements ad mention of motifs in Qasas UlAnbiya by Kisai.